افزایش قیمت مواد بازیافتی، زباله‌گردی را تبدیل به یک شغل کرده است

به گزارش پسماند ایران و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شهرداری مشهد، ابوالفضل کریمیان در خصوص محل دفن پسماندهای خشک قابل بازیافت و پسماندهای معمولی، اظهار کرد: زباله‌های خانگی که ترکیبی از مواد آلی و زباله خشک است، اگر به درستی توسط شهروندان تفکیک از مبدا نشود، این زباله‌ها با یکدیگر ترکیب شده و مدیریت شهری با انتقال آن به محل‌های دفن، مدیریت دفن را انجام می‌دهد که در واقع این امر منجر به از بین رفتن طلای کثیف که یک سرمایه ملی است، می‌شود.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد درباره مشارکت مردم درخصوص تفکیک زباله از مبدا، افزود: برخی شهروندان مسئولیت پذیر و دارای دغدغه‌های زیست محیطی هستند که طبیعتاً ما نیز تلاش کرده‌ایم تا ارتباط خوبی با آنان برقرار کنیم اما واقعیت این است که در پسماند خانگی شهروندان ۶۰ تا ۷۰ درصد مواد آلی، ۱۰ تا ۱۵ درصد مواد خشک غیرقابل بازیافت همچون پارچه و ۲۰ درصد زباله خشک قابل تفکیک از مبدا همچون کارتن، کاغذ، پلیمر و شیشه وجود دارد.

وی بیان کرد: درحال حاضر روزانه ۲۳۰ تن زباله خشک تفکیک از مبدا می‌شود اما میزان تولید زباله شهر مشهد روزانه در حدوداً ۲ هزار تن است؛ هم اکنون از ۲۰ درصد زباله خشک قابل تفکیک از مبدا تنها ۱۱ درصد جمع‌آوری می‌شود که نیازمند اقدامات بیشتر در این زمینه است تا شهروندان با سهولت و انگیزه بیشتری این کار را انجام دهند.

کریمیان خاطرنشان کرد: باید تلاش کرد تا شهروندان صرفاً انگیزه مسوولیت شهروندی و زیست محیطی نداشته باشند، بلکه انگیزه اقتصادی نیز به عنوان یک حلقه مفقوده باید مورد توجه قرار بگیرد.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد اضافه کرد: موضوع زباله‌گردی در سه سال اخیر همچون امروز پررنگ نبود، زمانی که قیمت مواد اولیه تا چندین درصد افزایش پیدا می‌کند طبیعتاً مواد بازیافتی نیز افزایش چندین برابری پیدا می‌کند؛ بنابراین در گذشته این کار به عنوان شغل تلقی نمی‌شد زیرا درآمد زیادی نداشت اما اکنون شهروندان برای انجام این کار انگیزه پیدا کرده‌اند.

وی تصریح کرد: رفع این مشکل برعهده مدیریت شهری نیست زیرا زباله‌گردها برای رفع نیازهای اولیه زندگی این کار را انجام می‌دهند، بنابراین برای رفع آن باید شغل کافی و امنیت شغلی ایجاد شود.

کریمیان درخصوص دلایل عدم مشارکت شهروندان در بحث تفکیک زباله از مبدا گفت: باید شبکه‌ای ایجاد شود تا شهروندان با سهولت بیشتری تفکیک زباله از مبدا را انجام دهند. در حال حاضر در روز یک بار جمع آوری زباله از درب منازل انجام می‌شود اما به دلیل محدودیت فضا و حجیم بودن این نوع زباله مردم نمی‌توانند آن را یک هفته نگهداری کنند به همین دلیل آن را با زباله‌های دیگر ترکیب یا با قرار دادن آن درب منزل در اختیار زباله‌گردها قرار می‌دهند.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد ادامه داد: در مقابل ما نیز برای تشویق شهروندان به این کار تلاش کرده‌ایم با ارائه هدیه‌ای به شهروندان (کیسه و نمک) از زحمات آنان تشکر کنیم. چند سال است که مشارکت شهروندان بر روی ۱۰ یا ۱۱ درصد ثابت مانده است و ما نیز به دنبال افزایش این مشارکت هستیم در گذشته مبلغی که برای دریافت پسماند پرداخت می‌شد، کمتر از قیمت مصوب بازار بود زیرا صرفاً جنبه هدیه داشت اما اکنون جمع‌آوری هوشمند پسماند در دستور کار قرار گرفته است.

وی اظهار کرد: نرم افزاری به نام «سیمپ» توسط ما طراحی شده است که براین اساس شهروندان زمانی که پسماند آنها به سه تا چهار کیلوگرم رسید از طریق نرم افزار درخواست ماشین کنند و سپس براساس قیمت روز بازار پسماند آنها خریداری می‌شود و کیف پول شهروند شارژ می‌شود که شهروند می‌تواند این مبلغ را به حساب بانکی منتقل یا شارژ خریداری کند، قبوض خود را پرداخت یا در امور خیریه‌ای شرکت کند.

افزایش میانگین همکاری شهروندان در روش‌های جدید

کریمیان بیان کرد: نکته جالب این است که همچنان همکاری شهروندان به روش‌های سابق در حدود هر نوبت سه الی چهار کیلوگرم پسماند خشک است اما منطقه ۹ بعد از یکسال به همکاری هر نوبت میانگین ۹ کیلوگرم رسیده است که علت آن افزایش سهولت است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد در خصوص اعتراض شهروندان مبنی بر عدم تحویل کارت هدیه در ایستگاه‌های جمع‌آوری پسماند موجود در سطح شهر، افزود: یکی از آسیب‌شناسی‌های صورت گرفته درباره روش‌های قبلی جمع‌آوری پسماند همین موضوع است؛ زیرا مدیریت پسماند بخش حاکمیتی را برعهده دارد و وظیفه اجرا براساس ضوابط برعهده بخش خصوصی است طبیعتاً باید نظارت‌ها صورت بگیرد اما ما راهکارهایی را پیش‌بینی کرده‌ایم که براساس آن ماشین جمع‌آوری زباله به درب منازل شهروندان منتقل شده است.

وی خاطرنشان کرد: در این روش شهروندان می‌توانند لحظه‌ای یا براساس زمان بندی‌های موجود در نرم افزارها درخواست ماشین کنند. درحال حاضر بسترهایی فراهم شده است که همه شرکت‌های دانش بنیان و بخش خصوصی می‌توانند در این حوزه وارد شوند تا از رانت جلوگیری شود.

کریمیان تصریح کرد: هم اکنون دو شرکت «بهروب» و «اکو» توانسته‌اند استانداردهای لازم را اخذ و مجوز فعالیت دریافت کنند. نوید خوب ما به شهروندان این است که دو شرکت دیگر نیز درخواست داده‌اند که در صورت اخذ مجوزهای لازم به سبد انتخاب مردم افزوده می‌شوند.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد اضافه کرد: اگر شهروندان مشارکت حداکثری در بستر هوشمند را داشتند باشند دیگر نیاز به ادامه روش‌های گذشته نیست. در طرح پایلوت جمع‌آوری پسماند متوجه وابستگی به روش‌های قبلی شدیم بنابراین مرحله گذار به روش‌های هوشمند زمان‌بر است.

وی گفت: در حال حاضر ۴۲ ایستگاه مبادله پسماند در سطح شهر وجود دارد که به صورت تحت وب با یکدیگر در ارتباط هستند. در حال حاضر ۲۷ هزار نصب نرم افزار و بیش از ۱۲ هزار مشتری وفادار وجود دارد. نمونه‌هایی وجود دارد که مدیر ساختمان نرم افزار را نصب و از محل فروش پسماندهای ساختمان، هزینه شارژ را تامین می‌کند.

کریمیان درباره جمع‌آوری زباله‌های الکترونیکی عنوان کرد: یک ایستگاه جمع‌آوری تخصصی زباله‌های الکترونیکی در خیابان سعدی وجود دارد که شهروندان می‌توانند به آن ایستگاه مراجعه کنند.

اختصاص سود به خیریه‌ها در صورت درخواست شهروندان

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد ادامه داد: یکی از بخش‌های خوبی که در نرم افزارهای هوشمند طراحی شده است، بخش نیکوکاری است. برخی شهروندان به ما منتقل می‌کردند که ما زباله را تفکیک می‌کنیم اما درب منازل قرار می‌دهیم تا زباله‌گردها از منفعت اقتصادی آن استفاده کنند؛ اما واقعیت این است مافیایی وجود دارد که منفعت اصلی را می‌برد و زباله‌گردها سود زیادی نمی‌برند به همین دلیل بخش نیکوکاری افزوده شده است تا این دسته از شهروندان مبلغ حاصل از پسماند را به خیریه‌های معتبر سطح شهر اهدا کنند.

وی در پاسخ به این سوال که در بحث جمع‌آوری پسماند بحث مسوولیت شهروندی و زیست محیطی اهمیت دارد یا جنبه اقتصادی، اظهار کرد: هردو جنبه باید دیده شود زیرا شهروندان دارای مسوولیت اجتماعی و دغدغه زیست محیطی هستند که از سرمایه ملی خود حفاظت کنند؛ روزانه ۱۷۰ تن زباله خشک دفن می‌شود همچنین برای تولید هر تن کاغذ ۱۷ درخت تنومند باید قطع شود از نظر اقتصادی نیز این فرآیند سبب کمک به سبد اقتصاد خانوار می‌شود.

کریمیان در خصوص مشارکت ادارات در طرح جمع‌آوری زباله از مبدا بیان کرد: در گذشته نیز جمع‌آوری کاغذ از ادارات در دستور کار قرار گرفته و در سامانه‌های هوشمند نیز بخشی برای اصناف و ادارات در نظر گرفته شده است و شرکت‌ها به عنوان مشترک می‌توانند عضو شوند. همانگونه که می‌دانید در جشنواره شهید رجایی بخشی تحت عنوان مدیریت سبز وجود دارد که باید در ادارات انجام شود و ما نیز در این راستا با همکاری اداره کل محیط زیست خراسان رضوی دستورالعملی پیش‌بینی شده است، اگر در راستای جمع‌آوری زباله از مبدا اقدام کنند، با تایید سازمان مدیریت پسماند بتوانند از امتیاز حداکثری بهره‌مند شوند و خداراشکر استقبال خوبی شده است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری مشهد افزود: یکی از فرآیندهای ما بعد از جمع‌آوری زباله و قرار گرفتن آن در مدیریت پسماند، تولید کود کمپوست است و روزانه ۶۰۰ تن تولید می‌شود.

وی گفت: یکی از اتفاقات خوبی که رخ داده این است که شهرداری مشهد در آخرین ارزیابی سازمان جهانی شهرهای هوشمند، در بخش توسعه پایدار و مدیریت پسماند با ارائه دستاورد سیمپ توانسته است، برای اولین بار در ایران جایزه نقره‌ای را کسب کنیم.

کریمیان تصریح کرد: نکته اساسی این است اگر تفکیک زباله از مبدا توسط شهروندان صورت بگیرد، به خودی خود فعالیت زباله‌گردها متوقف می‌شود.