آوار نخاله‌های ساختمانی بر سرلرستان

در یک دهه اخیر محیط‌زیست لرستان درگیر چالش‌های فراوانی بوده و اجرای کمربند سبز در اطراف شهرها و کاهش مخاطرات نخاله‌های ساختمانی در بلندمدت به یکی از مطالبه‌های به‌حق مردم تبدیل شده است.
استان لرستان به دلیل قرار گرفتن در شرایط خاص جغرافیایی و همچنین اقلیمی ازلحاظ محیط‌زیست انسانی در شرایط بسیار حساسی قرارگرفته و عدم برنامه‌ریزی کارشناسانه به عمیق شدن چالش‌های این منطقه ختم خواهد شد.
دراین‌بین وضعیت استقرار صنایع به دلیل کوهستانی بودن و عدم ارزیابی صحیح اکولوژیکی، کمبود سرانه فضای سبز شهری در بسیاری از شهرهای استان، وجود کشتارگاه‌های سنتی که در بسیاری از مواقع اصول بهداشتی را زیر پا می‌گذارند محیط‌زیست انسانی این استان را در معرض تشدید مخاطرات جدی محیطی و اجتماعی قرارگرفته است.
چهره زشت ورودی و خروجی های شهرهای لرستان
یکی از چالش‌های محیط زیستی استان لرستان و به‌ویژه شهرستان خرم‌آباد حجم بسیار زیاد زباله و نخاله‌های ساختمانی است که در سالهای اخیر به علت گسترده‌تر شدن و تغییرات در معماری ساختمان‌ها و تخریب سازه‌های فرسوده در اکثر شهرهای استان به چالشی مهم برای محیط‌زیست شهرهای این استان تبدیل‌شده است.
این در حالی است که عدم مدیریت صحیح نخاله‌های ساختمانی می‌تواند به یکی از آلودگی مهم شهری تبدیل‌شده و ازلحاظ زیبایی‌شناختی نیز تأثیر بسیار منفی به روحیه شهروندان تحمیل کند.
از سوی دیگر و در سال‌های اخیر ورودی و خروجی شهر خرم‌آباد به‌عنوان مرکز استان لرستان با نخاله‌های سرگردان به بدترین شکل ممکن اشغال‌شده و در برخی از نقاط شهر نیز نخاله‌های ساختمانی بر آلودگی منظر این شهر افزوده است.
به دیگر سخن روزانه ده‌ها تن نخاله ساختمانی در استان لرستان تولید و با کمترین نظارتی در حاشیه شهرها انباشته می‌شوند که می‌توان با یاری جستن از همه نهادهای متولی و تأثیرگذار استان در امر جداسازی صحیح، جمع‌آوری و بازیافت پسماندها که نخاله‌های ساختمانی هم جزئی از آن محسوب می‌شود اقدام و از تداوم این آلودگی شهری جلوگیری به عمل آورد.
از سوی دیگر با توجه به زلزله‌خیز بودن استان لرستان، توجه به برنامه مدیریت آوارهای ساختمانی باید کارشناسانه در دستور کار مدیران این استان قرار بگیرد چراکه اگر حادثه‌ای رخ دهد، جوامع آماده سریع‌تر از سایر جوامع قادر به انجام اقدامات مناسب خواهند بود.

۴۰۰ هزار تن پسماند روی دست لرستان!

مدیرکل حفاظت از محیط‌زیست استان لرستان در همین ارتباط به خبرنگار مهر می‌گوید: در سطح شهرهای استان با وضعیت بسیار بدی در بحث زباله‌های شهری همچون نخاله‌های ساختمانی، پسماندهای بیمارستانی و پسماند سنگ‌بری‌ها مواجه هستیم که این عوامل باعث به مخاطره افتادن سلامت افراد می‌شوند
مهرداد فتحی بیرانوند بابیان این مطلب که یکی از مهم‌ترین معضلات شهری وجود انواع پسماند است ادامه داد: متأسفانه سالانه ۴۰۰ هزار تن پسماند در استان تولید می‌شود و امیدوار هستیم درزمینهٔ جمع‌آوری پسماند به شرایطی برسیم که درخورشان مردم لرستان باشد.
مدیرکل محیط‌زیست استان لرستان به بیان گزارشی در رابطه با وضعیت پسماندهای استان پرداخت و عنوان کرد: در حوزه‌های شهری سالانه ۳۰۶ هزار و ۵۰۰ تن پسماند شهری و ۱۰۹ هزار و ۵۰۰ تن پسماند روستایی در استان تولید می‌شود. فتحی بیرانوند دراین‌باره افزود: سالانه چهار هزار و ۷۰۰ تن پسماندهای صنعتی، ۱۸ هزار و ۲۵۰ تن پسماند بیمارستانی، ۱۱ تن پسماند و سموم کشاورزی امحا شده و حدود دو هزار تن از سایر پسماندها در لرستان تولید می‌شود.
وی با اشاره به اینکه میزان تولید روزانه زباله خانگی در استان حدود هزار و ۷۰۰ تن است، بیان کرد: درزمینهٔ دفع پسماند دفع اصولی و بهداشتی در سطح استان وجود ندارد و به‌جز الشتر بقیه شهرستان‌ها محل مناسبی برای دفع پسماندها ندارند. مدیرکل محیط‌زیست استان لرستان بابیان این مطلب که تمام مراکز دفع زباله‌های شهری استان دارای مشکلات عدیده زیست‌محیطی هستند گفت: بحث سوزاندن زباله‌های شهری یکی از مشکلات اصلی مأموران دفع در شهرهای بزرگ استان است.
فتحی بیرانوند تصریح کرد: با توجه به اینکه در قانون الزام شده است که تمامی شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت بایستی کارخانه کمپوست داشته باشند در بسیاری از شهرهای استان این کارخانه وجود ندارد.

بازیافت طرحی که روی زمین باقی‌مانده است!

دراین‌بین یک کارشناس ارشد محیط‌زیست با اشاره به این موضوع که دفن غیربهداشتی پسماندها در استان لرستان به یکی از چالش‌های اصلی تبدیل‌شده به خبرنگار مهر می‌گوید :روزانه می‌توانیم از طریق بازیافت پسماندها به‌ویژه از نخاله‌های ساختمانی با استفاده از شیوه‌های گوناگون به شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی استان سروسامان بدهیم اما متأسفانه شاهد از بین رفتن این سرمایه در استان هستیم.
محسن تیزهوش با اشاره به این موضوع که نباید منابع اولیه خود را به بدترین شکل ممکن از دست بدهیم، ادامه داد: در جهان امروز بازیافت پسماند به یکی از سودآورترین روش‌های اقتصادی تبدیل‌شده و بدین طریق ما نه‌تنها منابع اولیه خود را از دست نداده‌ایم بلکه با یک سیستم چرخشی از آلودگی‌های محیط زیستی نیز کاسته‌ایم.
وی در ادامه بابیان این مطلب که کاهش زباله باید در دستور کار همه نهادهای دولتی، صنعتی، کشاورزی و خانگی قرار بگیرد، می‌افزاید: دفن پسماند از هر نوعی آخرین شیوه مدیریت مواد زائد بوده و این روش در بسیاری از کشورهای جهان منسوخ‌شده اما هنوز در استان لرستان به‌عنوان تنها راه مدیریتی آن‌هم به بدترین شکل ممکن در حال پیگیری است.
بازیافت نخاله های ساختمانی اولویت باشد
استاد دانشگاه و متخصص آلودگی‌های محیط‌زیست نیز در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه بازیافت نخاله‌های ساختمانی از جنبه‌های محیط زیستی و اقتصادی حائز اهمیت است، گفت: بازیافت نخاله‌های ساختمانی علاوه بر تولید مواد و انرژی، به حفظ محیط‌زیست نیز کمک خواهد کرد چراکه با کاهش استخراج مواد اولیه از منابع طبیعی و کاهش آلودگی‌های ناشی از تلنبار کردن این مواد در طبیعت سبب بهبود اکوسیستم‌های طبیعی می‌شود.
ثمر مرتضوی بابیان این مطلب که مهم‌ترین مشکل نخاله‌های ساختمانی آلودگی بصری ناشی از حضور آن‌ها در اطراف محل زندگی انسان‌ها و گردوغبار فراوان ناشی از آن‌ها است، افزود: وجود مواد معلق در هوا علاوه بر آسیب‌های سیستم تنفسی انسان‌ها، جانوران و حتی فتوسنتز گیاهان در کنار سایر آلاینده‌های محیطی دارای یک اثر افزایشی سوء‌ بر همه موجودات در معرض این ذرات است.
این استاد دانشگاه افزود: بازیافت نخاله‌های ساختمانی در قالب نگهداری، جمع‌آوری، حمل‌ونقل، خریدوفروش، دفع، صدور و تخلیه پسماندها در محیط صورت می‌گیرد که برای هر یک از این عناصر برنامه‌هایی به اجرا درمی‌آید و می‌تواند برنامه‌های تکمیلی نیز در نظر گرفته شود.
مرتضوی با تأکید بر اینکه نخاله‌های ساختمانی می‌توانند در توسعه پایدار شهری مؤثر واقع شوند، یادآور شد: شهرداری‌ها می‌توانند در راستای توسعه پایدار شهری برای طراحی پارک‌ها، تسطیح شیب‌ها، محوطه‌سازی و راه‌سازی از نخاله‌های ساختمانی به‌عنوان مصالح پرکننده، زهکش و زیر ساز استفاده کنند.
وی با تأکید بر اینکه آمارها نشان‌دهنده این است که 30 تا 40 درصد گازهای گلخانه‌ای در زمین ناشی از صنعت ساختمان است، بیان داشت: از سوی دیگر کاهش بینایی به‌خصوص در زمان کاهش نور خورشید به هنگام طلوع و غروب و تأثیر آن بر تصادفات از دیگر اثرات ذرات معلق در محیط است.
درنهایت باید به این نکته بسیار مهم اشاره کرد که اگر استانی همچون لرستان می‌خواهد در مسیر توسعه حقیقی و البته پایدار گام‌های محکمی بردارد، نخستین قدم نگهداشت منابع اولیه در کنار کاهش تولید انواع پسماند و درنهایت حرکت به سمت بازیافت این سرمایه و استفاده مجدد از آن است.

منبع : خبرگزاری مهر