امروزه یکی از دغدغه‌های مهم مسئولان شهری، موضوع زباله و مدیریت پسماندهای شهری است. موضوعی که همواره در تبریز هم از جمله دغدغه‌های جدی مسئولان شهری، چه در دوره گذشته و چه در دوره کنونی بوده است. به علت دفن غیر‌اصولی زباله در دهه‌های اخیر، خطر ورود شیرابه حاصل از زباله‌ها بسیاری از آب‌های زیر زمینی تبریز و حتی شهرهای همجوار را تهدید کرده است و در صورت بی‌توجهی به این معضل در آینده‌ای نه چندان دور خطرات بیشتری متوجه شهروندان خواهد شد.
به گفته مسئولان بخش پسماند شهرداری تبریز، تلاش می‌شود تا با برنامه‌ریزی درست برای دفن اصولی و حتی بازیافت زباله‌ها گام‌های مفیدی برداشته شود و نتایج تخریبی دفن زباله در گذشته را نیز کاهش دهند.
در حال حاضر و با پیشرفت تکنولوژی، موضوع تصفیه پسماندها و استفاده بهینه از زباله‌ها اهمیت پیدا کرده و ضرورت دارد که با بهره‌گیری از فن‌آوری‌های جدید به جای دفن زباله از روش‌های نوین مانند تولید انرژی از زباله بهره‌گرفته شود. تبریز نیز با توجه به تولید حجم زیاد زباله باید به سمت استفاده بهینه از این زباله‌ها که به طلای کثیف شهرت یافته‌اند گام بردارد.
تولید روزانه 1100 تن زباله در تبریز
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز در این زمینه می‌گوید: در تبریز روزانه حدود 1100 تن زباله تولید می‌شود و با احتساب شهرهای همجوار این میزان بیشتر از این برآورد می‌شود چرا که هر شهروند تبریزی به‌طور متوسط 550 تا 600 گرم زباله تولید می‌کند که این مقدار به نسبت مناطق شهری و حتی ایام هفته نیز متغیر است. البته برنامه‌هایی برای کاهش میزان زباله تولیدی از طریق شهروندان انجام شده که منجر به کاهش چند گرمی سهم هر شهروند شده است.
بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه کشور در تبریز
«علیرضا اصغری» معتقد است که در زمینه دفن زباله و تصفیه آن در تبریز مشکلی وجود ندارد چرا که بزرگ‌ترین تصفیه‌خانه کشور در تبریز فعالیت می‌کند و سازمان مدیریت پسماند در تلاش است تا از مرحله دفن و تصفیه به مراحل پیشرفته‌تر یعنی تولید انرژی از زباله‌ها دست یابد.
به گفته وی مذاکرات بلندمدت با شرکت‌های خارجی برای تولید برق و انرژی از زباله انجام شده است و سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز با یک شرکت ایتالیایی که در زمینه تبدیل لاستیک‌های خودرو به گاز و برق فعالیت دارد، مذاکراتی انجام داده و به نتایجی مثبتی دست یافته است و قرار است بررسی‌های لازم برای خریداری دستگاه‌های که زباله را به انرژی تبدیل می‌کند انجام و در صورت تأیید، این دستگاه‌ها خریداری شود و در مجتمع‌های بزرگ مانند مرزداران و خاوران مورد استفاده قرار گیرد. البته زمان دقیق انعقاد قرار داد و آغاز عملیات اجرایی مشخص نیست.
نیاز به 50 میلیارد تومان اعتبار
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز می‌گوید: این دستگاه‌ها در حدود 50 تن ظرفیت زباله برای تبدیل به انرژی دارند البته میزان تولید انرژی بستگی به میزان زباله و نوع آن دارد. به گفته وی هزینه مورد نیاز برای خرید تعدادی از این دستگاه‌ها 15 میلیارد تومان و برخی دیگر50 میلیارد تومان است.
ضرورت فرهنگسازی مدیریت پسماند
وی بر ضرورت فرهنگسازی در زمینه کاهش تولید زباله، تفکیک زباله از مبدأ و پاکیزه نگه داشتن شهر تأکید کرده و می‌گوید: در این زمینه سازمان مدیریت پسماند شهرداری تبریز برنامه‌های مؤثری در تبریز اجرا کرده است.
که از آن جمله می‌توان به برگزاری جنگ‌های شادی با محوریت پاکیزگی شهر ویژه کودکان و انتشار ویژه‌نامه‌های فرهنگی و توزیع رایگان کیسه‌های زباله ویژه خودرو در تبریز اشاره کرد.
وی ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدأ را موجب تسریع در فرایند تبدیل زباله به انرژی دانست و گفت: شهروندان با تفکیک زباله در مبدأ می‌توانند کمک بزرگی به این فرایند کرده و راه رسیدن به انرژی پاک را هموارتر کنند.
زباله‌هایی که تبدیل به ایزوگام می‌شود
مدیر یک واحد صنعتی پلاستیکی در تبریز می‌گوید: در حال حاضر اکثر زباله‌های تولیدی در تبریز قابلیت تبدیل شدن به مواد دیگر را دارند و برخی تولید‌کننده‌ها این زباله‌ها را در تولید مصالح ساختمانی مانند ایزوگام و پوشش‌های سقف و کف ساختمانی به کار می‌برند.
به گفته «جواد علیپور» با توجه به اینکه استفاده از ضایعاتی مانند نایلون و کیسه‌های پلاستیکی در تولید ایزوگام صحیح نیست و موجب تولید کالای بی‌کیفیت می‌شود و در صورتی که مسئولان شهرداری تبریز بتوانند از زباله در مسیر تولید انرژی استفاده کنند دست سودجویان نیز از سو استفاده از زباله‌های بازیافتی کوتاه خواهد شد.
این در حالی است که اکنون بخش زیادی از محصولات پلاستیکی موجود در بازار از زباله‌های نایلونی تهیه می‌شود که در برخی موارد عملیات تصفیه نیز بر روی آنها انجام نمی‌شود.
وی تأکید می‌کند: از چند سال قبل، موضوع احداث کارخانه‌های تولید انرژی از زباله توسط شرکت‌های خارجی در تبریز مطرح بود و امیدواریم این گفت‌وگو‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن به نتایج اجرایی برسد.
سود تولید انرژی از زباله در جیب مردم
یکی از شهروندان تبریزی پیشنهاد جالبی در زمینه تسریع در احداث کارخانه تولید انرژی از زباله می‌دهد و می‌گوید: با توجه به اینکه احداث این کارخانه هزینه بسیار بالایی دارد و علاوه بر آن همراهی مردم نیز در زمینه تفکیک زباله و کاهش هزینه‌های تفکیک بسیار مهم است، پیشنهاد می‌شود شهرداری مردم را در این فرایند شریک و همراه خود کند.
«عیسی رشتبری» معتقد است که مردم می‌توانند به‌صورت اوراق مشارکتی در این کارخانه بزرگ سهامدار شوند و سود خوبی نیز از این فرایند به دست آورند. علاوه بر اینکه چون مردم در این کارخانه سهامدار هستند، بنابراین در اداره بهتر و موفقیت آن با شهرداری همراهی خواهند کرد.
