در روزهایی که ساخت‌وساز در پایتخت دوره رکود را طی می‌کند، باز هم نمی‌توان بر عبور روزانه بیش از ۵هزار کامیون شهر تهران چشم بست که خاک و نخاله ساختمانی را به مراکز آبعلی و آرادکوه منتقل می‌کنند.
ساخت و ساز در پايتخت نسبت به 5سال گذشته، 60درصد كاهش يافته است. اين رقمي است كه معاون برنامه‌ريزي و توسعه شهرداري تهران اعلام كرده‌است. اما باز هم با ركود در عرصه ساخت و ساز، توليد پسماند ساختماني در اين شهر بزرگ روزانه بالغ بر 50هزار تن است. اين رقم يعني 7برابر توليد زباله‌هاي خانگي.
در همين روزها نخستين كارخانه استحصال خاك و نخاله شهر تهران در دست احداث است و مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران نيز از احداث دومين كارخانه استحصال خاك و نخاله پايتخت در روزهاي آينده خبر مي‌دهد.حسين جعفري همچنين مي‌گويد كه به‌زودي شهر تهران را براي استحصال بيش از 120هزار تن خاك و نخاله ساختماني آماده مي‌كنيم تا كمترين ميزان زباله ساختماني دفن شود و آسيب كمتري به محيط‌زيست وارد شود.
استحصال 6هزار و 600تن خاك و نخاله پايتخت
دومين كارخانه استحصال خاك و نخاله پايتخت با ظرفيت 3هزار و 300تن به‌زودي احداث خواهد شد. مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران در اين‌باره گفت كه براساس اصل 44قانون اساسي و تأكيد شهردار محترم و شوراي اسلامي شهر تهران براي استفاده از ظرفيت بخش خصوصي در موضوعات مربوط به پسماند كار احداث كارخانه‌هاي استحصال خاك و نخاله پايتخت در دست اجراست.
حسين جعفري با اشاره به احداث نخستين كارخانه استحصال خاك و نخاله پايتخت افزود: نخستين كارخانه استحصال خاك و نخاله شهر تهران كه 100نفر به‌صورت مستقيم و 300نفر به‌صورت غيرمستقيم را مشغول به‌كار خواهد كرد هم‌اكنون مراحل احداث را طي مي‌كند. اين كارخانه با سرمايه‌گذاري بخش خصوصي و با استفاده از آخرين تكنولوژي و فناوري جهاني و خصوصا توجه به وضعيت آب و هوايي ايران و كمبود آبي كه در كشور با آن روبه‌رو هستيم، با فناوري اقليم نيمه‌خشك طراحي شده و در دست احداث است.
به گفته وي هم‌اكنون طراحي كارخانه تمام‌شده است و اقدامات لازم براي دريافت مجوزهاي قانوني از كارگروه پسماند استان و سازمان حفاظت محيط‌زيست و ساير سازمان‌هاي مرتبط در حال اجراست. بعد از آن نيز دستگاه‌ها بايد وارد ايران شده و در محل كارخانه مستقر شوند.
به گفته جعفري، كارخانه اول ظرفيت استحصال 3300تن در روز را دارد و كارخانه دوم نيز با همين شرايط به‌زودي كلنگ‌زني شده و كار احداث آن آغاز خواهد شد.آنگونه كه وي گفته است سرمايه‌گذاري دومين كارخانه استحصال خاك و نخاله از سوي بخش خصوصي داخلي انجام خواهد شد و نزديك به 100ميليارد تومان سرمايه‌گذاري صورت گرفته و ظرفيت استحصال 3300تن خاك و نخاله را خواهد داشت. اين كارخانه نخستين كارخانه تمام اتوماتيك استحصال خاك و نخاله خواهد بود كه در مجموعه آبعلي تهران احداث خواهد شد.
ظرفيت 120هزارتني براي پايتخت
ظرفيت توليد پسماند‌هاي ساختمان در پايتخت بيش از 120هزار تن در روز است. اين ظرفيت با توجه به جمعيت و روزهاي ركود در ساخت‌وساز رقمي عجيب نيست. در واقع شهر تهران در اين روزها كه ساخت‌وساز بيش از 60درصد كاهش يافته است، روزانه بالغ بر 50هزار تن خاك و نخاله ساختماني توليد مي‌كند. از اين‌رو طبيعي است كه مديريت شهري تهران براي استحصال 120هزار تن خاك و نخاله ساختماني خود را آماده كند.
مديرعامل سازمان پسماند شهر تهران با اشاره به ظرفيت‌سازي استحصال 120هزار تني در شهر تهران گفت: پس از بهره‌برداري از 2 كارخانه استحصال خاك و نخاله، بلافاصله احداث يك كارخانه 12هزار تني در دستور كار قرار دارد كه با اعلان يك فراخوان كار احداث آن‌را آغاز خواهيم كرد و تا سقف 120هزار تن استحصال خاك و نخاله در پايتخت ظرفيت‌سازي صورت خواهد گرفت. حسين جعفري با اشاره به اينكه عمده تلاش مديريت شهري توجه به محيط‌زيست و كاهش آلايندگي در سطح شهر تهران است افزود: با توجه به همكاري و مساعدت سازمان منابع طبيعي و محيط‌زيست اميدواريم بتوانيم زمينه‌هاي اجرايي مناسبي را فراهم آوريم به‌گونه‌اي كه كل ظرفيت خاك و نخاله تهران را به چرخه توليد بازگردانيم و كمترين دفن را در محيط‌زيست داشته باشيم تا آسيب كمتري به محيط‌زيست وارد كنيم.
با راه‌اندازي اين كارخانه بيش از يك ميليون پسماند توليدي خاك و نخاله در سال مديريت مي‌شود، اما تأكيد بر كاهش هزينه‌هاي زيست‌محيطي ناشي از توليد اين پسماند نيز مورد نظر بوده است. به گفته جعفري عمليات ساخت كارخانه بازيافت خاك و نخاله پايتخت با ظرفيت 3هزار و 300تن نخاله ساختماني آغاز شده‌است و در فاز اول كه 12ماه طول خواهد كشيد ما قادر خواهيم بود سالانه نزديك به 600هزارتن خاك و نخاله استحصال كنيم و 200هزار تن سيمان سبك نيز به‌دست آوريم كه اين اتفاق علاوه بر اينكه هزينه به شهر تحميل نمي‌كند، مي‌تواند درآمدهاي خوبي براي شهر ايجاد كند.
2 آمار و يك حيرت
هر تهراني به‌طور متوسط در هر روز 900گرم زباله شهري توليد مي‌كند. اين رقم بسيار شگفت‌آور است. هر شهروند اروپايي براساس گزارش‌هاي بانك جهاني به‌طور متوسط روزانه بين 350تا 500گرم زباله شهري توليد مي‌كند. وضعيت در توليد متوسط پسماند ساختماني در شهر تهران نيز رقمي حيرت‌آور است. در شهر تهران به‌طور متوسط هر شهروند روزانه 5.5كيلوگرم خاك و نخاله توليد مي‌كند، اما هر شهروند اروپايي به‌طور متوسط روزانه كمتر از 2كيلو و هر شهروند آمريكايي نيز روزانه 1.21كيلوگرم خاك و نخاله ساختماني توليد مي‌كند. متأسفانه در ميزان توليد پسماند چه در بخش پسماند شهري و چه پسماند ساختماني، تهراني‌ها پيشتاز بسياري از شهرهاي جهان هستند. بر همين اساس مديريت شهري تهران با استفاده از سرمايه‌گذاري گسترده و استفاده از تازه‌ترين فناوري‌هاي جهاني، در تلاش هستند تا ميزان كمتري از منابع را هدر دهند و بيشترين بازچرخاني در منابع به‌وجود‌آيد.
