این اتفاق یک‌ماه پس از سفر رسانه‌ای به یکی از آلوده‌ترین محل‌های دپوی زباله در ٢٥کیلومتری آمل افتاد؛ جایی که در نزدیکی آن سد هراز درحال احداث است و کوه‌های زباله، دریاچه‌ای از شیرابه تولید کرده‌اند و ٢٠ کارگر مهاجر افغان در آن به کار تفکیک زباله مشغولند.
به گزارش #پسماندایران به نقل از شهروند ، یک‌ماه پیش در گزارشی با تیتر «جنگل زباله» به محل دپوی زباله در جاده هراز پرداخته بود، جایی در جاده هراز که هر روز ٢٠٠ تا ٢٤٠ تن زباله از آمل، بابل و محمودآباد در آن دفن می‌شود و این کار شهرداری در طول ٣٥سال علاوه بر آلوده‌کردن رود هراز، باغ‌ها و شالیزارهای اطراف شاه زید را خشکانده است. حالا با دستور دادستان آمل دفن زباله در این محل ممنوع شده و این حکم لازم‌الاجراست. مدیرکل محیط‌زیست می‌گوید: «شهرداری به دنبال منطقه‌ای مورد تأیید برای مدیریت پسماند زباله‌ها باشد.»
یکی از خبرگزاری‌های محلی مازندران، روز سه‌شنبه در خبری از یک منبع آگاه در شهرداری آمل نقل کرد: «امروز با دستور دادستان علی طالبی از دفن زباله در محل «عمارت» (دپوی شاه زید) جاده هراز جلوگیری شد.» دیروز جعفر رسولی، معاون استاندار و فرماندار ویژه آمل هم ممنوعیت دفن زباله در این محل را تأیید کرد. او درباره زمان این حکمگفت: «این خبر دیروز به من رسیده است. با این حال اطلاعی از اینکه دادستانی چگونه می‌خواهد جلوی دپو زباله را بگیرد، ندارم.»
موضوع دفن زباله در شاه زید از مدت‌ها پیش محل اختلاف میان اداره محیط‌زیست مازندران و مسئولان شهری شهرستان آمل بوده اما از یک‌ماه پیش با فشار رسانه‌ها سرانجام دادستانی آمل به‌عنوان مدعی‌العموم وارد شد و کار را تمام کرد. مسأله مهم دیگر درباره محل سد هراز است، سدی که در طرف دیگر جاده هراز، روبه‌روی محل دفن زباله‌ها جاگیر شده و اگر آبگیری شود، آب را به فاضلاب تبدیل خواهد کرد.
حسینعلی ابراهیمی کارنامی، مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان مازندران با تأیید خبر تازه می‌گوید: «سال‌هاست که زباله‌های شاه زید تعیین تکلیف نشده، اما با حساسیت‌های به وجود آمده پیگیری کردیم و دادستان هم وارد شد و به‌عنوان مرجع قضائی دستور ممنوعیت دپو در این محل را داد و این حکم لازم‌الاجراست. حالا باید زباله‌ها را به مکانی مورد تأیید ببرند و کار مورد تأیید محیط‌زیست را انجام بدهند.»
او خبر می‌دهد که همین دیروز (چهارشنبه) معاون عمرانی استانداری هم به فرمانداری آمل نامه زده که تکلیف سد هراز باید هرچه سریع‌تر مشخص شود. ابراهیمی کارنامی می‌گوید؛ هنوز در بعضی شهرهای دیگر مازندران هم دپوی زباله مورد تأیید نیست و برایشان برنامه بهسازی درنظر گرفته شده است: «بابلسر برای مدیریت زباله‌ها قرارداد بسته، تصفیه‌خانه شیرابه زده و زباله‌سوز هم در برنامه دارد، زباله‌سوز نوشهر تا دهه فجر بهره‌برداری می‌شود، عباس‌آباد سیستمی برای مدیریت زباله به کار گرفته است. تمام این اتفاقات افتاده اما گویا قرار نبود شهرداری برای محل دپوی زباله در جاده هزار کاری بکند. شهرداری و اداره امور آب باید کارگروهی برای پسماند شهرستانی تشکیل بدهند.»
وزارت نیرو برای ساخت سد هراز به تعهداتش عمل نکرده و گفته می‌شود؛ در راستای تعهدات آمده که در قرارداد احداث این سد، قرار است دستگاه زباله‌سوزی بخرد. از سوی دیگر به گفته مدیرکل محیط‌زیست مازندران، قرارداد مدیریت پسماند با شرکت jdc ژاپن به نتیجه نرسیده است و آنها کارشان را در مرحله مطالعه رها کردند: «گویا قرار نیست ادامه بدهند. براساس شنیده‌ها اینطور گفته شده که زباله‌های تولیدی آمل کم‌کالری است و برای تولید انرژی به‌صرفه نیست.»
سد هراز فاضلاب تولید خواهد کرد
فقط زباله‌های شاه زید که شیرابه‌هایش به خاک نفوذ می‌کند و به دریای‌خزر می‌رسد و سلامت مردم را نشانه می‌گیرد، مسأله نیست. مسأله سد هراز است که رو به روی این محل قرار گرفته. سدی که البته مجوز دارد اما مجریان آن به تعهداتی که در مجوز احداث آمده، عمل نکرده‌اند.
مسئولان شهری ازجمله یوسفیان ملا، نماینده مردم آمل در مجلس می‌گویند مکان احداث سد هراز با نظارت مستقیم رئیس پیشین سازمان محیط‌زیست مشخص شده است و پیمانکاری این پروژه با سپاه سد است که با قدرت و اقتدار کار را جلو برده.
مدیرکل محیط‌زیست مازندران درباره این سد می‌گوید: «این محل دپو در دریاچه سد قرار می‌گیرد و آب را آلوده خواهد کرد. وزارت نیرو سال ١٣٩٠ با ضرب و زور مجوز محضری داد که ٢سال پیش از آبگیری کار پاکسازی محل دپو را به سرانجام برساند؛ اما این مدت گذشته و هیچ کاری نکرده‌اند.» با این حال موافقان احداث سد هراز مدعی‌اند که این تعهدات باید زمان آبگیری سد اجرا شود نه حالا که هنوز پروژه پیشرفتی نکرده. ابراهیمی کارنامی ادامه می‌دهد: «اینکه اداره محیط‌زیست به وزارت نیرو برای احداث این سد مجوز داده، محترم است؛ اما در شرایطی این مجوز را داده است و تعهداتی در نظر گرفته که یکی از آنها پاکسازی محل دپو ٢ سال پیش از آبگیری سد است. آنها گفته‌اند سال ٩٨ و ٩٩ سد هراز را آبگیری می‌کنند و زمان دقیقی نداده‌اند.»
او به حرف‌هایش این را هم اضافه می‌کند که «وقتی به مسأله سد هراز واکنش نشان دادیم، عده‌ای موضع‌گیری کردند که اصلا چرا محیط‌زیست مازندران به این موضوع وارد شده؟ اتفاقا خوب شد پای رسانه‌ها وسط آمد و من هم خوب کاری کردم که پیگیر شدم.»
وزارت نیرو به تعهداتش عمل کند
یوسفیان ملا، نماینده مردم آمل در شورا مدعی می‌شود که محل دپوی زباله شاه زید با سد فاصله زیادی دارد و خطرساز نیست. او می‌گوید: «زباله‌ای که تخلیه می‌شود، در ٥ کیلومتری سد است و فاصله زیادی دارد؛ شیرابه ندارد و اگر داشته باشد به سد نمی‌رسد. طول سد ١١کیلومتر است و ما ٩کیلومتر آن را آبگیری می‌کنیم.»
اما مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران این ادعا را رد می‌کند: «حتی با وجود تعهد به پاکسازی محل دپوی زباله از سوی وزارت نیرو، من به پاکسازی چندان اطمینانی ندارم. این زباله‌ای است که در طول ٣٥سال به این منطقه آورده شده. چقدر زمان لازم است تا تمام این زباله‌ها از شاه زید خارج شود؟ شیرابه فرورفته در خاک را چه می‌کنند؟»
در حالی که در تعهد پروژه سد هراز آمده که باید محل دپوی زباله شاه زید پاکسازی شود اما ابراهیمی کارنامی خبر می‌دهد که اداره امور آب آمل به محیط‌زیست نامه زده که می‌خواهند محل را پاکسازی نه که ایزوله کنند؛ کاری که به گفته مدیرکل محیط‌زیست مازندران «ضدتعهد» است و اصلا مورد تأیید نیست. او به حرف‌هایش درباره خطرات احداث سد هراز این را هم اضافه می‌کند: «یکی از مصارف آب این سد اینطور که اعلام شده شرب است. اگر این پیگیری‌ها را انجام ندهیم، پس از اینکه خطرات سد هراز روی شیرابه‌ها و زباله‌ها برای همه روشن شد، همین آقایان می‌گفتند چرا محیط‌زیست هشداری نداده؟ جالب این است که مخاطب هشدارها و انتقادات ما امور و آب و وزارت نیرو است اما نهادهایی که موضوع به آنها ارتباطی ندارد، مقابل ما ایستاده‌اند و می‌گویند باید درباره این مسأله سکوت کرد. باید در پاسخ به این افراد بگویم، تأیید می‌کنم که مخاطرات آبگیری این سد بدون پاکسازی کاملا مشخص است. شیرابه به انواع فلزات و انواع بیماری‌ها آلوده است. زباله‌ها تفکیک‌شده نیستند و انواع آلاینده‌ها ازجمله زباله‌های بیمارستانی در آنها وجود دارد. بنابراین ما کوتاه نخواهیم آمد.»مدیرکل محیط‌زیست ادامه می‌دهد: «درخواست ما این است که الزامات قید‌شده در مجوز سد باید مو به مو اجرا شود. مسأله محیط‌زیست باید از فضای خودمحوری فاصله بگیرد و از سیاسی‌کاری دور شود. وقتی می‌گوییم باید محل دفن زباله جاده هراز را پاکسازی کرد، این بحث کارشناسی است، مسأله سلامت مردم است، نه سیاست.»
