چرا مردم ایران دغدغه حفاظت از محیط زیست را ندارند؟

چرا مردم و برخی از علما و دانشمندان و مبلغان دینی ما نسبت به بحران های زیست محیطی و نابودی منابع آب و تخریب جنگل ها و آلودگی هوا و...بی تفاوتند و اقدام قابل توجهی انجام نمی دهند؟
دلایل و ریشه های این بی تفاوتی زیاد است.در ادامه مطلب یکی از دلایل اصلی تشریح می گردد:
طبق آموزه های دینی انسان به عنوان اشرف مخلوقات سه وظیفه اصلی دارد:
1- وظیفه نسبت به خدا (اطاعت وبندگی و...)
2- وظیفه نسبت به خود و همنوعان
3- وظیفه نسبت به طبیعت و محیط زیست

در دین مبین اسلام توسط قرآن و احادیث و روایات صحیح هرسه وظیفه فوق کاملا شفاف ارایه شده و در موادی لازم است متناسب با نیازهای روز بشری درست تفسیر و استخراج شود.
درآموزه های دینی که در کشور ما از طریق آموزش های رسمی در مدارس و دانشگاهها ویا غیر رسمی ازطریق مساجد و غیره توسط مبلغان دینی به مردم ارایه می شود عمدتا تاکید بر دو وظیفه اول و دوم انسان است و به وظیفه سوم یا پرداخته نمی شود ویا خیلی کمرنگ و در مواقعی غلط که به روز نیست اشاره می شود.
یکی از دلایل این موضوع یعنی عدم توجه به وظیفه انسان در قبال طبیعت و محیط زیست برداشت غلط از آموزه های دینی است. با این استدلال که چون انسان اشرف مخلوقات است و همه چیز دراین دنیا برای انسان آفریده شده واین دنیا بی ارزش و محل گذراست پس انسان اجازه دارد به نفع خود هرگونه استفاده و سوء استفاده از این طبیعت و مواهب الهی در زمان زندگی خود داشته باشد مثلا چاه غیرمجاز بزند ، جنگل را نابود کند، هرچیزی دوست دارد بکارد و چون حق مالکیت دارد پس مجاز به هرکاری در طبیعت است و این اجازه را خدا به او داده و هیچ کس نمی تواند جلو او را بگیرد بدون آنکه به فکر توسعه پایدارو نیاز نسل های آینده و حفاظت از محیط زیست باشد.
بعضی مواقع نیز به حساب ذخیره عمل صالح و بهشت در دنیای دیگر هربلایی در این دنیا بر سرطبیعت می آورند. متاسفانه این دیدگاه در کشور ما دیدگاه غالبی بین دینداران می باشدفلذا به نظرمی رسد یکی از اقدامات اساسی در جهت حفاظت از محیط زیست و پیشگیری از نابودی تمدن ایران زمین دراثر بحران های زیست محیطی اصلاح دیدگاه مردم و مبلغان دینی دراین خصوص بوده به طوریکه مطابق با نظر واقعی اسلام نسبت به محیط زیست و طبیعت عمل کنیم.اسلام به هیچ وجه اجازه سوء استفاده و برداشت بی رویه از مواهب الهی و نابودی محیط زیست را به بشر نداده است.
درشرایط کنونی کشور که با بحران های اساسی محیط زیست مواجهیم هرچند متاسفانه خیلی از مسولین کشور و مردم هنوز این موضوع را کاملا درک نکرده و باور ندارند انتظار بیشتری از مسولین وبه ویژه علما و مبلغان دینی وجود دارد که بیش از گذشته احساس مسولیت کرده و حتی در صورت نیاز با صدور فتاوی مناسب در یک کشور اسلامی به حفاظت از محیط زیست و اصلاح دیدگاه مردم و جلب مشارکت بیشترآنها کمک کنند. در مواردی نیز فتاوی لازم وجود دارد ولی متاسفانه عمل نمی شود.
در شرایط کنونی همه و با همه امکانات باید به داد کشور عزیزمان ایران برسیم. بی تفاوتی گناه نابخشودنی و قابل جبران نیز نخواهد بود. استفاده صحیح از پتانسیل دین و درک صحیح آموزه های دینی می تواند در کنار سایر عوامل در حفاظت از محیط زیست و حل بحران های کنونی راهگشا باشد.

------------------------------------

یادداشت : آقای دکتر محمد فهیمی نیا

دانشجوی دکترای مهندسی محیط زیست_ مواد زائد جامد

عضو کارگروه تخصصی پایگاه خبری تحلیلی "پسماند ایران"

--------------------------------------------------------