گردش مالی ۶ هزار میلیارد تومانی زباله در ایران / صنعت پسماند توسعه می‌یابد

 حوزه پسماند و مدیریت فناوری در آن، با اقبال قابل توجه استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوظهور فناور رو به رو شده است. با توجه به افزایش قیمت جهانی مواد خام، این حوزه از جمله بخش‌های رو به رونق و آینده دار عرصه فناوری ایران محسوب می‌شود. 

به گزارش پسماند ایران به نقل از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، براساس اعلام سازمان بهداشت جهانی سرانه تولید زباله در جهان، روزانه «۳۰۰ گرم» است، این عدد برای «شهروندان ایران بیش از ۷۱۰ گرم و برای ساکنین شهر تهران ۷۹۰ گرم است» که به معنی ۲.۵ برابر متوسط جهانی است.

همچنین «در جهان حدود ۲ میلیارد تن زباله صنعتی و شهری تولید می‌شود که ارزش بازار آن از مرحله جمع آوری تا بازیافت، به ۵۰۰ میلیارد دلار می‌رسد (روزنامه ایران)»

۷۰ درصد بازیافت
در حالی که طبق آمار رسمی، نزدیک به ۷۵ درصد از زباله کشور، دفن می‌شود، رقمی در حدود ۷۰ درصد ازپسماند تولید شده در برخی کشور‌های توسعه یافته بازیافت می‌شود، «۱۵ درصد از تولید ناخالص داخلی برخی از این کشور‌ها از این طریق به دست می‌آید».

قیمت هر تن زباله
براساس آمار، «روزانه بیش از ۵۰ هزار تن و سالانه بیش از ۲۱ میلیون تن زباله، در ایران تولید می‌شود» برخی گمانه زنی‌های غیر رسمی و تایید نشده، ارزش تقریبی هر تن زباله را رقمی در حدود ۴۰۰ هزار تن برآورد می‌کند.

گردش مالی زباله در تهران نزدیک به «۶۰ میلیارد تومان» و گردش مالی این صنعت در کشور نیز «بیش از ۶ هزار میلیارد تومان» برآورد شده است که با ظرفیت‌های بالای این صنعت فاصله قابل توجه‌ای دارد.

خرید غذای دور ریختنی
صنعت پسماند در جهان، با آهنگی نسبتاً سریع، هر روز از یک فناوری جدید رونمایی می‌کند. نشریه.recycling-magazine.com در گزارشی، به توسعه پلتفرم‌های اشاره می‌کند که «به افراد امکان می‌دهد تا غذای عرضه شده در رستوران‌ها را که در پایان روز کاری، دور انداخته می‌شود را خریداری کنند. این برنامه در حال حاضر در هشت کشور اروپایی فعال است و قصد دارد بیشتر گسترش یابد».

گردش مالی دو تریلیون دلاری
دیوید راچلسون از فعالان این عرصه در نوشتاری در rubiconglobal.com، می‌گوید: «انجمن بین المللی زباله‌های جامد (ISWA) کارزاری جهانی را برای جمع آوری زباله از محیط‌های دریایی آغاز کرده است» به نوشته‌ای وی: «تکمیل فرایند تولید پسماند در آمریکا با همکاری بانک گلدمن ساکس و ولز فارگو به ایجاد چرخه‌ای مالی به ارزش ۲ تریلیون دلار منتهی خواهد شد»

صنعت پسماند در ایران
رشد جهانی قیمت مواد خام و بازیافتی و افزایش نرخ فلزات، توجیه اقتصادی این صنعت در کشور را به شکل محسوسی افزایش داده است. استارتاپ‌های فعال در این صنعت رو به افزایش هستند و از بسته‌های حمایتی ویژه تدارک دیده شده توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برخوردار می‌شوند.

تراکم قوانین
اقلام حجیم اسقاطی، پسماند‌های پزشکی، پسماند‌های کشاورزی و ضایعات الکترونیک از جمله حوزه‌های هستند که فعالان فناور در ایران بر روی آن‌ها متمرکز شده‌اند.
 
در کشور قوانین مختلفی در حوزه پسماند تصویب شده است و به نظر نمی‌رسد در این زمینه کمبودی وجود داشته باشد. «قانون مدیریت پسماندها»، «آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماند‌ها»، «سند ملی محیط زیست» و «برنامه ششم توسعه» از جمله اسناد بالادستی در این حوزه محسوب می‌شوند.

نهاد‌های حاکمیتی مرتبط با پسماند
سازمان حفاظت از محیط زیست، سازمان صداوسیما، وزارت کشور، وزارت نفت، موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از جمله نهاد‌های حاکمیتی مرتبط با این حوزه محسوب می‌شوند.

معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای تسهیل مسیر استارتاپ‌های تاسیس شده در این حوزه و حمایت از شرکت‌های تحت پوشش، وظیفه هماهنگی بین بخشی را عهده دار شده است.

تلاش برای تجمیع تلاش‌های پراکنده موجود، بخش دیگری از برنامه‌ای حمایتی این معاونت در حوزه پسماند و فناوری را شامل می‌شود.

فناوری‌های نوظهور
شرکت‌های فناور ایرانی در حال توسعه فناوری‌های جدید در این عرصه هستند. رباتیک و پسماند، سنسورها، کمپوست هوازی، اینترنت آشیا و هضم بی هوازی از جمله حوزه‌های است که می‌تواند در بردارنده فرصت‌های جدید در عرصه پسماند در کشور باشد.
 
پاداش در قبال پسماند
پلتفرم‌های در کشور طراحی شده است که در قبال دریافت پسماند دارای ارزش، برای شهروندان تخفیف‌های در خدمات شهری و پاداش‌های کوچک در نظر می‌گیرد.

کارشناسان می‌گویند: «این عرصه هنوز در آغاز راه است و پتانسیل بالای برای اشتغال‌زایی بیشتر و توسعه دارد».
فروش زباله سوز‌های کوچک و به صرفه به برخی مراکز مانند مراکز درمانی و استخراج فلزات کمیاب از زباله‌های الکترونیکی از جمله دیگر عرصه‌های رو به پیشرفت در کشور محسوب می‌شود.

بازیافت ضایعات خرما و پسته
همچنین چند شرکت با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طرح‌های خود را در زمینه بازیافت ضایعات خرما و پسته به مرحله تجاری سازی رسانده‌اند.