افزایش زباله‌های الکترونیکی و مشکلی به‌نام بازیافت

جمعه 27 تیر 1399 ساعت 14:26

زباله‌های الکترونیکی جهان طی پنج سال گذشته، ۲۱درصد افزایش پیدا کرده است. این درحالی است که روند بازیافت به‌خوبی انجام نمی‌شود.

به گزارش پسماند ایران به نقل از آنا، هر سال، استفاده جهانی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی ۲,۵ میلیون تن رشد می‌کند. تلفن‌های همراه، رادیوها، اسباب‌بازی‌ها، لپ‌تاپ‌ها، باتری‌ها، تلویزیون‌ها و غیره، به احتمال زیاد پس از استفاده به حجم عظیم و روبه‌رشد پسماندهای الکترونیکی می‌‌پیوندند.

تنها در سال ۲۰۱۹، جهان ۵۳,۶ میلیون تن زباله الکترونیکی ایجاد کرد. این مقدار برای هر فرد حدود ۷.۳ کیلوگرم و ازنظر وزن، معادل ۳۵۰ کشتی مسافری است. قاره آسیا با ۲۴.۹ میلیون تن، بیشترین سهم را به خود اختصاص داده و پس‌ازآن آمریکا با ۱۳.۱، اروپا با ۱۲ و آفریقا و اقیانوسیه نیز به ترتیب با ۲.۹ و ۰.۷ میلیون تن،‌ در رده‌های بعدی تولید زباله قرار دارند.

تا سال ۲۰۳۰، احتمالاً مقدار جهانی پسماندها به ۷۴,۷ میلیون تن می‌رسد، این میزان تقریباً دو برابر میزان سالانه زباله‌های الکترونیکی در ۱۶ سال است. این امر باعث ایجاد سریع‌ترین جریان تولید زباله خانگی در جهان می‌شود. این جریان بیشتر توسط افرادی افزایش پیدا می‌کند که محصولات الکترونیکی با چرخه عمر کوتاه و قابلیت تعمیر پایین، خریداری می‌کنند.

این محصولات می‌توانند به بهبود سطح زندگی کمک کنند، و این خوب است که تعداد بیشتری از افراد می‌توانند آنها را خریداری و استفاده کنند. اما تقاضای بالای جهانی، از ظرفیت کنونی برای بازیافت یا دفع محصولات الکترونیکی، در حال فرا رفتن است. پس از اینکه این محصولات از کار بیفتند و دور ریخته شوند، می‌توانند محیط‌زیست را آلوده کرده و نیز به زیستگاه‌های حیوانات و انسان‌ها آسیب برسانند.

بازیافت زباله الکترونیکی

جالب است بدانید در سال ۲۰۱۹ تنها ۱۷,۴ درصد از زباله‌های الکترونیکی به‌طور رسمی جمع‌آوری و بازیافت شدند. از سال ۲۰۱۴ میزان زباله‌های بازیافت شده الکترونیکی فقط ۱.۸ میلیون تن در هر سال افزایش یافته درحالی‌که میزان کل زباله‌های الکترونیکی تولیدشده در مدت مشابه ۹.۲ میلیون تن افزایش یافته است. درعین‌حال، میزان تولید زباله‌های الکترونیکی ثبت‌نشده نیز در حال افزایش است.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد اروپا با جمع‌آوری و بازیافت ۴۲,۵درصد از کل زباله‌های الکترونیکی تولید شده در سال ۲۰۱۹، بالاترین میزان را دارد. آسیا با ۱۱.۷ درصد در رتبه دوم است. آمریکا و اقیانوسیه با ۹.۴٪ و ۸.۸٪ مشابه بودند و آفریقا با ۰.۹٪ کمترین نرخ را دارد. در این بین مشخص نیست چه اتفاقی برای بقیه پسماندهای الکترونیکی جهان که در سال ۲۰۱۹ تولید شده، افتاده است.

در کشورهای با درآمد بالا، حدود ۸٪ پسماندهای الکترونیکی در سطل‌های زباله رها شده و ۷ الی ۲۰درصد آنها به کشوری دیگر صادر می‌شود. در کشورهایی که درآمد کمتری دارند، این موضوع دقیق مشخص نیست، چراکه زباله‌های الکترونیکی بیشتر به‌صورت غیررسمی مدیریت و کنترل می‌شوند.

بدون داشتن یک سیستم قابل‌اعتماد در مدیریت پسماند، مواد سمی موجود در پسماندهای الکترونیکی مانند جیوه، ترکیب‌های آلی برم، کلروفلوئوروکربن‌ها و هیدروکلرول فلوئوروکربنها به‌احتمال زیاد در محیط‌زیست رها شده و به افرادی که در محل ضایعات این محصولات زندگی، کار و یا بازی می‌کنند، آسیب می‌رساند.

جیوه در مانیتور کامپیوترها و چراغ‌های فلورسنت استفاده می‌شود، اما قرار گرفتن در معرض آن می‌تواند باعث آسیب مغزی شود. متخصصان تخمین می‌زنند سالانه حدود ۵۰ تن جیوه از طریق این محصولات در محیط‌زیست رها می‌شود.

معایب زباله‌های الکترونیکی تنها ایجاد خطر سلامتی نیست. آنها همچنین مستقیماً در گرم شدن کره زمین نقش دارد. برای مثال موادی که در تجهیزات سرمایشی مانند یخچال‌ها و سیستم‌های تهویه مطبوع وجود دارد، می‌تواند موجب آزادشدن گازهای گلخانه‌ای در هوا شود. تصور می‌شود سالانه حدود ۹۸ میلیون تن از این مواد در محل جمع‌آوری ضایعات،‌ نشت کند.

گذشته از سموم، زباله‌های الکترونیکی همچنین حاوی فلزات گران‌بها و مواد اولیه مفیدی مانند طلا، نقره، مس و پلاتین هستند. این موارد به‌عنوان پسماندهای الکترونیکی در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۷ میلیارد دلار ارزش داشته است؛ درواقع این مبلغ بیشتر از تولید ناخالص داخلی اکثر کشورها است. اما ازآنجاکه در این سال تنها ۱۷,۴ درصد زباله‌های الکترونیکی جمع‌آوری و بازیافت شد، فقط ۱۰ میلیارد دلار از این مقدار به‌صورت رسمی بازیابی شد.

ولی خوشبختانه جهان به‌تدریج در حال درک اهمیت موضوع بازیافت زباله‌های الکترونیکی است. تا اواخر سال ۲۰۱۹، ۷۸ کشور جهان، یا سیاستی برای مدیریت پسماندهای الکترونیکی داشتند و یا در حال تنظیم مقررات بودند. اما تا اجرای کامل سیاست‌ها و مقررات همچنان فاصله داریم.

گفتنی است آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده تجهیزات الکترونیکی به‌شمار می‌رود و اغلب این دستگاه‌ها پس از مصرف به کشور چین ارسال می‌شود تا عمل بازیافت در آنجا انجام شود. زباله‌های اروپا نیز به هند و کشورهای افریقایی منتقل می‌شود. اما معمولا بازیافت‌ها غیراصولی بوده و منجر به آلودگی‌های گسترده محیط‌زیست می‌شود. بنابراین از دولت‌ها انتظار می‌رود یک سیستم جامعه مدیریت زباله‌های الکترونیکی را ایجاد کرده تا در حل این مسئله جهانی کمک کنند.

اخبار مشابه