اسراف و دور ریز مواد غذایی

دوشنبه 05 اردیبهشت 1401 ساعت 11:33
اسراف و دور ریز مواد غذایی

بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط سازمان جهانی غذا، فائو، یک سوم مواد غذایی تولید شده در دنیا دور ریخته می‌شود.

پسماند ایران : این مقدار، معادل ۱٫۳ میلیارد تُن غذا در سال است. در کشورهای فقیر، مقدار زیادی از این اسراف، نتیجۀ روش‌های نادرست برداشت، جابجایی و انبار کردن محصولات کشاورزی است در حالی که در کشورهای پیشرفته، مقدار زیادی از این اسراف نتیجۀ دورریز مواد غذایی توسط مصرف کنندگان بزرگ و شخصی است. به آمار برخی از کشورها و مناطق دنیا توجه کنید:

_ در ایران ۳۵ درصد مواد غذایی در نتیجۀ روش‌های نادرست جابجایی و انبار کردن و اسراف و دورریز مواد هدر می‌رود.
_ در کشورهای آمریکای شمالی، اقیانوسیه و اروپا میزان متوسط هدر دادن سرانۀ غذا در سال حدود ۲۸۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم است که بیش از ۱۰۰ کیلوگرم آن دورریز مصرف کنندۀ نهایی است.
در کشورهای آسیای جنوب و جنوب شرقی و همچنین، صحرای بزرگ آفریقا میزان متوسط هدر دادن سرانۀ غذا در _ سال ۱۲۰ تا ۱۷۰ کیلوگرم است که ۶ تا ۱۱ کیلوگرم آن دورریز مصرف کنندۀ نهایی است.
در کشورهای آمریکای لاتین، میزان متوسط هدر دادن سرانۀ غذا در سال حدود ۲۲۰ کیلوگرم است که ۲۰ کیلوگرم آن دورریز مصرف کنندۀ نهایی است.
_ در کشورهای آفریقای شمالی و آسیای غربی و مرکزی، میزان متوسط هدر دادن سرانۀ غذا در سال خدود ۲۲۰ کیلوگرم است که ۲۰ کیلوگرم آن دورریز مصرف کنندۀ نهایی است.

پی‌آمدهای اسراف در مواد غذایی
_ یک سوم مواد غذایی تولید شده در دنیا در حالی هدر داده می‌شود که ۸۰۰ میلیون انسان گرسنه در دنیا وجود دارند و این یعنی ۸۰۰ میلیون دلیل محکم برای پایان دادن به این همه اسراف! ولی دود این اسراف، فقط به چشم انسان‌های گرسنه نمی‌رود، زمین و همۀ ساکنان آن هزینۀ بسیار گزافی برای این اسراف پرداخت می‌کنند. برای آنکه متوجه بشویم، این اسراف چه هزینه‌ای برای زمین دارد، بد نیست نگاهی به داده‌های مربوط به تولید غذا بیندازیم:

۷۰ درصد منابع آب شیرین مصرفی در دنیا صرف تهیۀ غذای انسانها (محصولات کشاورزی یا دامداری) می‌شود.

_ ۳۰ درصد انرژی مورد استفاده در دنیا صرف تهیۀ غذا می‌شود.
_ ۳۰ درصد گازهای گلخانه‌ای که عامل اصلی گرمایش زمین‌اند، نتیجۀ فرآیندهای تولید غذا برای انسان‌ها هستند.
در نتیجۀ استفادۀ نادرست از زمین، هر سال در دنیا ۲۴ میلیارد تن خاک حاصلخیز شسته می‌شود و از بین می‌رود.
_ جنگل‌های مناطق خشک و جنگل‌های بارانی نابود می‌شوند و تبدیل به چراگاه برای دام‌ها یا زمین‌های کشاورزی می‌شوند. این امر باعث نابودی بعضی از گونه‌ها می‌شود و به نوبۀ خود، چرخۀ اکوسیستم را به هم می‌زند مثلاً با نابودی جنگل‌های آمازون به منظور تبدیل آنها به چراگاه، زمین‌های کشاورزی یا تولید روغن نخل، گونه‌هایی از حیوانات از جمله پلنگ و آرمادیلو با خطر نابودی مواجه شده‌اند، گونه هایی که نقش اساسی در چرخۀ اکوسیستم این منطقه بازی می‌کنند.
_ کشاورزی یکدست (کاشت تنها یک نوع محصول در مقیاس‌های خیلی بزرگ) باعث از بین رفتن گوناگونی بیولوژیکی شده است.
_ استفاده از کودها و سموم باعث نابودی حشرات، پرندگان و گیاهان می‌شود.
_ نیتروژن اضافی از کودهای کشاورزی باعث به وجود آمدن مناطق مرده (مناطق بدون اکسیژن) در دریاها و خفگی حیوانات دریایی می‌شود.
_ مخصوصاً تولید گوشت، لبنیات و تخم‌مرغ، آب و زمین و انرژی خیلی بیشتری مصرف می‌کند و آلودگی خیلی بیشتری ایجاد می‌کند چون ابتدا کشاورزی می‌شود و به جای آنکه محصولات کشاورزی مستقیماً به مصرف انسان‌ها برسد به مصرف دام‌ها می‌رسد. در دامداری‌های صنعتی که بیش از ۹۰ درصد محصولات حیوانی از آنها می‌آیند، معمولاً به حیوانات سویا، گندم یا غلات دیگر خورانده می‌شود. برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو، حدود ۱۰ کیلوگرم سویا و غله و علوفه به گاوها خورانده می‌شود در حالی که در صورت استفاده از محصولات گیاهی با همین میزان کشاورزی می‌شد انسان‌های خیلی بیشتری را سیر کرد. به گفتۀ فائو، یک سوم زمین‌های قابل استفاده در دنیا به نگهداری و پرورش دام‌ها اختصاص داده شده‌اند و دامداری، مسئول نابودی یک سوم گونه‌های جانوری در دنیاست. ۳۰ درصد زمین‌های کشاورزی دنیا یعنی ۵۰۰ میلیون هکتار زمین صرف کاشت غذای دام‌ها می‌شود.