وقتی در فاصله زمانی 70 روز بیش از 10 میلیون گردشگر در شهرهای استان مازندران اقامت می‌کنند، دیگر مسائل محیط زیست و بهداشتی این استان را نمی‌توان در سطح و اندازه منطقه‌ای ارزیابی کرد و در نظر گرفت.
در استان مازندران روزانه به طور متوسط بیش از 3 هزار و 100 تن زباله تولید می‌شود که 90 درصد آن به صورت سنتی دفن و دفع می‌شود. معنای این جمله که از زبان یکی از مسئولان حفاظت محیط زیست این استان می‌شنویم این است که زباله‌ها همجوار محیط زیست انسانی و طبیعی قرار می‌گیرند. شیرابه‌ها با آب‌های زیر زمینی و رودخانه‌ها آمیخته می‌شود و آلودگی گسترش می‌یابد. بی‌شک وقتی آب و خاک آلوده باشد، شمال ایران دیگر جای خوبی برای گذراندن تعطیلات نیست!
مسئولان استان مازندران این روزها از طرح‌های کوتاه مدت و میان مدتی خبر می‌دهند تا با اجرای آن بتوان از معضلی که بیش از 30 سال است بر شانه‌های مازندران سنگینی می‌کند خلاص شوند. آنها امیدوارند با اجرای برنامه‌های تصویب شده و کمک و همراهی مسئولان مرتبط در پایتخت بتوانند معضل زباله را در استانی که جایی برای دفن و دپوی آن نیست برای همیشه حل کنند.
علی نبییان معاون عمرانی استانداری مازندران با اشاره به برنامه‌های کوتاه مدت و دراز مدت برای ساماندهی معضل زباله در شهرهای استان مازندران می‌گوید: به روز‌رسانی و تعمیرات اساسی سیستم کمپوست تنکابن در حال انجام است. این طرح از مصوبه‌های سفر رهبر معظم انقلاب به استان مازندران بود و در حال مکاتبه با دفتر معظم له برای تأمین اعتبار آن هستیم.
در منطقه نوشهر مقدمات کار برای نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های زباله سوز در حال پیگیری است. سفارش ساخت این دستگاه‌ها به یکی از کشورها داده شده و پیش‌بینی می‌شود حداکثر تا سه سال آینده مجتمع زباله‌سوزی نوشهر به بهره‌برداری برسد.
وی با اشاره به مشکلات دفن زباله در منطقه عمارت آمل می‌گوید: برای امحای زباله‌های این شهرستان و شهرهای اطراف آن طرح راه‌اندازی پالایشگاه زباله تصویب شده و زمینی هم برای ساخت آن در نظر گرفتیم. در حال حاضر توافق برای ساخت محل این پالایشگاه با هماهنگی بین اداره منابع طبیعی، حفاظت محیط زیست و فرمانداری آمل انجام و نهایی شده است.
نبییان همچنین درباره برنامه‌های استانداری مازندران در ساماندهی امحای زباله در شهرستان بابل می‌گوید: منابع مالی برای به روز‌رسانی و راه‌اندازی دستگاه‌های کمپوست و شیرابه در منطقه انجیرسی بابل از محل بودجه دهیاری استانداری مازندران تأمین شده و بزودی این دستگاه‌ها به بهره‌برداری می‌رسد. در شهرستان ساری نیز طرح راه‌اندازی مرکز زباله‌سوزی در دستور کار است. 70 درصد تجهیزات این طرح در کشور مبدأ ساخته شده و حداکثر تا 5 ماه دیگر به ایران ارسال می‌شود. وی می‌افزاید: همچنین با هماهنگی‌هایی که با دانشگاه نوشیروانی بابل انجام شده شیرابه زباله‌ها بوسیله محققان و پژوهشگران این دانشگاه با استفاده از فناوری‌های نانو تصفیه می‌شود. در این شیوه با استفاده از فیلتر‌ها و مواد منحرف‌کننده شیمیایی، بار آلودگی شیرابه‌ها کاهش یافته و در نهایت به سطح استاندارد نزدیک می‌شود. این شیوه هرچند در حال حاضر به صورت محدود و در سطح پایلوت انجام می‌شود ولی قابلیت گسترش نیز دارد.
معاون استاندار مازندران در ادامه با اشاره به طرح ساخت مجتمع کمپوست در شهرهای شرقی استان مازندران می‌گوید: این مرکز، زباله‌های شهرهای بهشهر، نکا، گلوگاه، رستم کلا و خلیل شهر را جمع‌آوری و تبدیل به کمپوست می‌کند. دستگاه‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی این مرکز از خارج از کشور خریداری شده است و پیش‌بینی می‌شود که این مرکز نیز سال آینده به بهره‌برداری برسد.
اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران نیز با اعلام اینکه پیگیر اجرای طرح جامع مدیریت پسماند در این استان هستیم اعلام کرده است: در این طرح استان مازندران به 9 منطقه تقسیم شده است و هرچند شهر با محوریت یک شهر مرکزی مجهز به سیستم‌های زباله‌سوز، کمپوست و... می‌شود. در صورت راه‌اندازی و بهره‌برداری از این طرح‌ها بیش از 2 هزار تن از زباله‌های تولید شده در استان به این شکل مدیریت می‌شود.
ضرورت اجرای طرح جامع فاضلاب
معضل دیگر در مازندران و سایر استان‌های شمالی، ورود پساب‌های کشاورزی و فاضلاب‌های شهری و صنعتی به رودخانه‌هاست. مهندس فربد فخاری کارشناس مسئول آلودگی آب و خاک اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران با اشاره به اینکه 13 رودخانه بزرگ و مهم در سطح استان مازندران جریان دارد می‌گوید: این رودخانه‌ها در سطوح بالادستی، میاندستی و پایین دستی پایش می‌شوند. متأسفانه در این رودخانه بار آلودگی در سطح پایین دست بسیار بالاست.
وی می‌افزاید: تا زمانی که سیستم جامع فاضلاب شهری در مازندران و استان‌های شمالی کشور اجرا نشود، مشکل آلودگی رودخانه‌ها همچنان ادامه خواهد داشت و در حال حاضر در شهرهای معدودی در استان مازندران و آن هم به‌صورت ناقص سامانه فاضلاب شهری وجود دارد. وی می‌افزاید: با راه‌اندازی فاضلاب جامع شهری و در کنار آن سیستم تصفیه فاضلاب تا حد زیادی معضل آلایندگی رودخانه‌های مازندران حل می‌شود.
معاون عمرانی استانداری مازندران نیز از طرح‌ها و برنامه‌های این استانداری برای ساخت سیستم فاضلاب شهری در برخی از شهرهای مازندران خبر می‌دهد. وی می‌گوید: برنامه‌های مطالعاتی برای اجرای این سامانه در شهرهای آمل، ساری و... آغاز شده است.
نبییان در ادامه می‌گوید: بیشتر عوامل آلودگی رودخانه‌های مازندران شاغلان بخش‌های خصوصی هستند.
بخش‌های دولتی به دلیل منابع مالی که دارند می‌توانند برای سیستم‌های دفع فاضلاب هزینه کنند ولی بخش‌های خصوصی برای کاهش هزینه‌ها از این اقدام سر باز می‌زنند. وی می‌افزاید: متأسفانه بسیاری از رستوران‌های مازندران فاضلاب خود را به رودخانه‌ها می‌ریزند ما در این زمینه اقدامات قضایی هم کرده‌ایم و علیه بسیاری از مراکز بخش خصوصی که به نوعی در آلودگی رودخانه‌ها نقش دارند حکم قضایی گرفته ایم. با این همه، آنچه که بیش از همه موجب می‌شود معضل زباله در مازندران قابل مدیریت باشد، فرهنگ شهروندان و گردشگران است.
