پاکسازی 100 غار گردشگری از زباله ​ها

جمعه پیش رو غارهای کشور میزبان جمعی از غارنوردان و دوستداران محیط‌زیست است؛ قرار است این افراد در اقدامی نمادین صد غار را که محل تجمع زباله شده است، پاکسازی کنند.

پاکسازی غارها هر سال در اولین جمعه ماه مهر با همت غارنوردان و اعضای انجمن غارشناسی ایران، فعالان و علاقه‌مندان محیط‌زیست و جوامع محلی‌ انجام می‌شود و امسال نیز پاکسازی صد غار در دستورکار قرار گرفته است.
به گفته مدیرعامل انجمن غارنوردان و غارشناسان، این پاکسازی در غارهایی انجام می‌شود که بیشترین آلودگی را دارند. بر این اساس شیراز با 15 غار، بیشترین تعداد غار را در برنامه پاکسازی غارها از زباله‌ دارد. پس از آن خراسان رضوی با 9 غار صدرنشین است و غارهای استان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان نیز چون غارنوردان بیشتری در آن حضور دارند تمیز است و فقط یک غار نیاز به پاکسازی دارد؛ در دیگر استان‌ها مانند تهران نیز دو غار برای پاکسازی انتخاب شده است.مدیرکل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز با بیان این‌که این صد غار به طور نمونه از بین غارهای مهم کشور انتخاب شده است، در گفت‌وگو با جام‌جم یادآور می‌شود که آیین نمادین این مراسم جمعه، چهارم مهر با حضور مسئولان محیط‌زیست و میراث فرهنگی کشور و همچنین غارنوردان در غار نخجیر استان کرمانشاه برگزار می‌شود.
فرشاد فتاحی با اشاره به این‌که حدود 2000 غار در کشور شناسایی شده که بیشتر آنها به انواع زباله به‌جا مانده از غارنوردان، شکارچیان و گردشگران آلوده شده است، می‌افزاید: علاوه بر زباله‌های معمولی و خوراکی که توسط گردشگران و غارنوردان به درون غار برده می‌شود، تجهیزات غارنوردی زیادی نیز توسط غارنوردان و به دلیل سختی بیرون آوردن آنها هنگام بازگشت از برخی غارها، در همان مکان جا مانده که باید خارج شود تا جلوی آسیب رسانی بیشتر به غارها گرفته شود.

یک تن زباله در یک غار

وی به پاکسازی غار «پراو» در استان کرمانشاه به طور ویژه و اختصاصی در روزهای هفتم تا سیزدهم مهر اشاره می‌کند و می‌افزاید: پیش‌بینی شده در این غار که عمودی است و با 750 متر عمق به «اورست غارهای جهان» معروف است، حدود یک تن زباله انباشته شده باشد که بخشی از آن به دلیل عمق زیاد و پیچیدگی غار قابل خارج کردن نیست و از سوی دیگر به دلیل دمای بسیار پایین در غار، تجزیه هم نمی‌شود.
به گفته فتاحی، این غار بیش از آن‌که برای ما ایرانیان شناخته شده باشد، شهرت جهانی دارد، به طوری که انگلیسی‌ها، روس‌ها، فرانسوی‌ها و لهستانی‌ها آن را بخوبی می‌شناسند و حتی کتابی درباره آن در انگلستان نگاشته شده و انجمنی نیز به نام «انجمن غار پراو» در انگلستان تاسیس شده که به تمام غارهای جهان تجهیزات و اعتبار می‌دهد، اما نام خود را از نام غار پراو در ایران گرفته است.مدیرکل موزه تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی سازمان حفاظت محیط زیست کشور در تشریح اهمیت پاکسازی غارها و رها نکردن زباله در آنها می‌گوید: بسیاری از این زباله‌ها تجزیه نمی‌شود و گاهی باعث تغییر ترکیب آب و اسیدی شدن آن و محیط غار شده و به موجودات غارزی و ساختار غار آسیب می‌زند.
فتاحی با اشاره به تنوع زیستی غارها و با بیان این‌که سه نوع موجودات غارنشین، غاردوست و غار رو، در این مکان‌ها زندگی می‌کنند، می‌افزاید: موجودات غارنشین همچون ماهی کور، کرم‌های پهن و برخی باکتری‌ها، فقط می‌توانند در غار زندگی کنند و آسیب رساندن به غار در واقع تهدید مستقیم زندگی این موجودات نیز هست که برخی از آنها نظیر ماهی کور فقط در غار «ماهی‌کور» در بخش پاپی استان لرستان زندگی می‌کنند و مشابه آن در هیچ نقطه دیگر دنیا نیست و هم‌اکنون نیز به دلیل تعرضاتی که به این غار می‌شود، در حال انقراض است.
به گفته وی، مارمولکی به نام «جکو» نیز در غارهای غرب ایران زندگی می‌کند و دارای این ویژگی است که اگر دمش قطع شود، همچون شاخه درختان دوباره جوانه زده و رشد می‌کند. ژاپنی‌ها اکنون در حال مطالعه روی این خاصیت ژنتیکی برای رشد اعضای قطع شده بدن و جبران نقایص عضوی هستند، در حالی که ما در کشورمان این گونه را براحتی و به دلیل آگاه نبودن به قدر و اهمیت آنها، از بین می‌بریم. سمندر غارزی نیز یکی دیگر از این موجودات است که فقط در غار می‌تواند زندگی کند، اما در سال‌های اخیر عده‌ای سودجو به صید و فروش آن در ایام عید و برای سفره هفت‌سین اقدام می‌کنند.