پسماند ایران : مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران گفت : تمام تجهیزات و ماشینآلات رفت و روب که در سطح شهر تردد میکنند، مجهز به GPSهستند و مشخص است که خودرو چه زمانی حرکت میکند، چه مسیری را طی میکند و به کدام نقاط میرود و مشخص است که چه حجم زباله را بار میزند و چند کیلومتر را رفت و روب میکند.
رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران درخصوص این که آیا امکان نظارت هوشمند درخصوص نظافت شهر وجود دارد؟ میگوید: در زمان ورود من به سازمان پسماند، سامانه کنترلی صورت وضعیت الکترونیکی را داشتیم، اما عملکرد آن به گونهای بود که هدف رصد هوشمند اتفاق نمیافتاد اما این سامانه تغییرات اساسی کرده است... مرکز رصدی ایجاد شد و قراردادهایی هم با دانشگاه تهران و فاوا بسته شده است. در حال حاضر تمام تجهیزات و ماشینآلاتی که در سطح شهر تردد میکنند، مجهز به GPSهستند و مشخص است که خودرو چه زمانی حرکت میکند، چه مسیری را طی میکند و به کدام نقاط میرود و مشخص است که چه حجم زباله را بار میزند و چند کیلومتر را رفت و روب میکند. امروز دیگر صددرصد جاروهای مکانیزه ما مجهز به سنسورهایی روی فرچههای شدهاند و هر خودرو سه سنسور دارد که ما میتوانیم به طور کامل بر عملکرد آن نظارت کنیم... یک جاروی مکانیزه ممکن است در سطح شهر حرکت کند اما من به عنوان کارفرما میخواهم بدانم جاروها درست کار میکنند یا نه؟ در این زمان، سنسور فرچه به من میگوید که این خودرو در حال رفت و روب است زیرا اگر فرچه روی زمین قرار نگیرد به مرکز رصد ما آلارام میدهد. همچنین این خودروها دستگاهی برای آبپاشی دارند و اگر این آبپاش کار نکند، در مرکز رصد عدم کارایی اعلام میشود. یا هودی که خاک را به داخل مخزن میکشد، اگر کار نکند باز هم ما آن را در مرکز رصد متوجه میشویم. در قراردادها تعداد خودروها مشخص و در سامانه قابل ردیابی است که این خودروها در زمان خودشان کار میکنند یا خیر. خودروهایی هم که مخازن را تخلیه میکنند، درحال تجهیز به GPS هستند که این کار هنوز تکمیل نشده است.
او ادامه میدهد: اگر کنترل ما هوشمند نباشد، در جغرافیای 130 میلیون متر مکعب رفت و روب دچار مشکل میشویم. این سامانههای نظارتی هم کمک میکنند که به نظافت موردنظر خودمان برسیم، اما برای ما این هم اهمیت دارد که در حال حاضر، در چه نقطهای هستیم. بر اساس دادههای سامانه نظارت هوشمند من، 30 درصد اهداف تعریف شده انجام شده و هنوز 70 درصد راه مانده که طی یک زمانبندی دو، سه ماهه، نظارت بر عملکرد ماشین آلات ما هوشمند شود. مرحله اول کنترل هوشمند ماشین آلات است، در گام بعد کنترل هوشمند پاکبانهاست تا مشخص شود از 8 ساعت کاری، چند ساعت در حال فعالیت هستند، چه مسافتی را طی میکنند و چه مساحتی را رفت و روب میکند. ما درحال مذاکره برای دستیابی به این سیستم هوشمند نظارتی هستیم .
او در ادامه به اصل فراموش شده فرهنگسازی اشاره میکند و یادآور میشود: ما همچنان در فرهنگسازی مشکل داریم. شاید در هیچ جای دنیا هم اینگونه نباشد که هر وقت شهروند خواست زباله تولید کند و ما هم به عنوان شهرداری ملزم به جمع آوری آن باشیم! شهروند زباله را داخل جوی آب میریزد و ما آن را جمع میکنیم اما نه رسانهها، نه دستگاههای نظارتی و ... به شهروند نمیگویند چرا این گونه رفتار میکند... طبیعتا باید با شهروندان صادقانه سخن بگوییم. ما میگوییم خدمتگذار شهروندان هستیم اما با این شیوه رفتار نمیتوانیم بهدرستی مأموریتهایمان را انجام دهیم. به طور مثال ما برای بزرگراه امام علی (ع)، یک ماه تمام به طور ویژه وقت گذاشتیم و هر روز آن بزرگراه را جارو کردیم اما باز فردا با کوهی از زباله کنار گاردریلها مواجه شدیم. این زبالهها را چه کسی تولید میکند؟ جمعآوری زباله در بزرگراه بسیار دشوار است و خطرات جدی برای پاکبانهای ما دارد... ببینید چقدر پاکبانهای ما در بزرگراهها آسیب جدی دیدند و چقدر ماشینآلات ما تصادف کردند. متاسفانه برخی از شهروندان مسئولیتی در این حوزه متوجه خودشان نمیدانند زیرا مسئولان از شهروندان چنین مطالبهای ندارند. برخی از مسئولان نمیخواهند فرهنگ شهروند مسئولیتپذیر، جا بیفتد. میگویند تمام مسئولیتها با ماست. این نگاهها، نگاههای اجرایی هم نیست و از نظر من، بیشتر نگاههای سیاسی است... هر مدیری مصاحبه تلویزیونی میکند، میگوید من نوکر مردم هستم و فرد هر کاری که بکند، من وظیفه دارم کارم را انجام بدهم. ما هرگز نگفتیم که شهروند هم در این حوزه مسئولیت دارد. بله ما وظیفه و مسئولیت داریم اما چقدر؟
محمدی ادامه میدهد: یک روز قبل از آغاز کار در مسیر، به 5 منطقه سرکشی کردم. یک مخزن زباله را دیدم که کلهقندی شده است. از پیمانکار بازخواست کردهام، عکس و زمان تخلیه مخزن را ارسال کرد که نشان میداد که یک ساعت قبل مخزن را پاک و تخلیه کرده است... واقعیت این است که در روز ما با ترافیک سنگین روبهرو هستیم و امکان توقف خودرو در برخی از معابر وجود ندارد اما ما پیمانکار را ملزم کردیم برای این که زباله در مخازن نماند در روز هم مخازن پاکسازی شوند. بارها بارها رانندگان ما مورد انتقاد قرار گرفتهاند که چرا ترافیک درست کردهاید؟ چرا این موقع از روز درحال جمعآوری زباله هستید؟ چرا توقف کردهاید؟... آنها این را در نظر نمیگیرند که این مخزن شب تخلیه شده اما دوباره در روز پر شده و نیاز به پاکسازی دارد... گاه شهروند ما، هر زمان که بخواهد زباله میریزد. شب زباله میریزد، صبح زباله میریزد... با آغاز به کار بانکها و مراکز نظامی (که زودتر آغاز به کار میکنند) یک نوبت مخازن پر میشود. کارمندان که ساعت 8 صبح سر کارشان میآیند، یک نوبت هم آن زمان مخازن پر میشود. بعد مغازهدارها و بازاریها میآیند، یک نوبت هم آن زمان مخازن پر میشود. یعنی ما 24 ساعته درحال ریختن زباله در مخازن هستیم. درحالی که قاعده این است که از ساعت 21 تا 22 و 23 شب، زبالهها به مخازن ریخته شود و شب هم جمعآوری شود. این شیوه تولید زباله باعث میشود که مخازن همیشه پر و اطراف مخازن کثیف باشد و ما دائم شاهد فعالیت زبالهگردها باشیم، درحالی که اگر زبالهها در ساعت تعیینشده از خانه خارج شوند، شهرداری هم طی سه، چهار ساعت این زبالهها را جمعآوری میکند و بعد رفت و روب انجام میشود تا صبح یک شهر تمیز تحویل شهروندان داده شود. پس شهروند ما هم زمان را رعایت کند. در حال حاضر پیمانکار ما 40 درصد در روزها باید زبالهها را جمعآوری کند، این درحالی است که درگذشته، این فعالیت در روز، حداکثر 5 تا 6 درصد بود اما ما الزام کردیم که 40 درصد را روز جمعآوری کنند و 60 درصد هم شب جمعآوری شود.