پسماند ایران، محسن تیزهوش در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: در جهان امروز موضوع حفاظت از محیط‌زیست انسانی به یک امر عادی تبدیل شده و شهروندان هر منطقه‌ای این حق را دارند که در پیرامون خود شاهد برقراری ثبات در پایداری طبیعت باشند.
وی عنوان کرد: برای همین، نهادی همچون شهرداری، ساختاری منظم با جدیت لازم برای کنترل پارامترهای مرتبط با سلامتی مردم تنظیم کرده و با استفاده از تکنولوژی‌های روز تنها برای شادابی شهر و انسان‌ها اقدام می‌کنند.
آب و خاکی که توسط زباله‌ها از بین می‌رود!
این کارشناس حوزه محیط‌زیست لرستان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه از سوی دیگر ارگانی همچون محیط‌زیست نیز با نظارتی هوشمندانه این عمل‌گرایی در بخش مدیریت پسماندهای شهری را به صدر یکی از مهم‌ترین اقدامات خودشان رسانده که اجازه هیچ‌گونه خللی در آن را نمی‌دهد، گفت: با هدایت سازمان‌های جهانی، مراکز مرتبط با شهرداری و محیط‌زیست باید تمامی اقدامات راهبردی خود را بر اساس تعداد جمعیت، اقلیم و شرایط اجتماعی تنظیم و به‌صورت مستمر به‌روز کنند که موضوع مدیریت پسماند یکی از آنها است.
تیزهوش، تأکید کرد: می‌دانیم که مدیریت زباله در بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک می‌تواند یک کار چالش‌برانگیز باشد، اما بسیاری از مراکز شهری سیستم‌های مدیریت زباله بسیار کارآمدی را توسعه داده‌اند تا خیابان‌های خود را تمیز و ساکنان خود را سالم نگه دارند.
وی با بیان اینکه یکی از جنبه‌های کلیدی این سیستم‌ها استفاده از برنامه‌های مدیریت زباله است، ادامه داد: این رویکرد شامل ایجاد یک برنامه زمان‌بندی مشخص برای جمع‌آوری زباله، اطمینان از جمع‌آوری منظم زباله‌ها و کاهش میزان زباله‌هایی است که در مناطق مسکونی و تجاری انباشته می‌شوند، این نگاه به شرکت‌های مدیریت پسماند اجازه می‌دهد تا مسیرهای جمع‌آوری خود را بهینه کنند و زمان و منابع موردنیاز برای جمع‌آوری و حمل زباله را به حداقل برسانند.
این کارشناس حوزه محیط‌زیست لرستان در ادامه سخنان خود، تأکید کرد: این در حالی است که در ایران شرایط اصلاً این گونه نبوده و تنها مدیریت زباله به جمع‌آوری و تخلیه آنها در اطراف شهرها خلاصه می‌شوند که این اتفاق بدترین نوع مدیریت پسماند برای سرزمینی است که هر روز از توان اکولوژیک آن کاسته می‌شود، در بسیاری از شهرهای ایران بدترین برخورد بین زباله و زمین رخ‌داده و سبب آلودگی در سطح گسترده شده‌اند که در درازمدت منابع خاک و آب را از بین برده‌اند.
سرگردانی مدیریت پسماند در لرستان
تیزهوش، افزود: این نوع مدیریت در مناطق کوهستانی و جنگلی تبدیل به فاجعه شده و اینک آب‌های زیرزمینی آلوده به فلزات سنگین و شیرابه زباله شده‌اند که این ترکیب حاوی حجم بسیار بالایی از مواد آلی و ترکیبات شیمیایی و معدنی است که یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها برای سفره‌های آب زیر زمینی است، این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که ایران به دلایل مختلف، شرایط خوبی در منابع آب نداشته و باید فکری از طریق برنامه‌ریزی صحیح از طریق شناخت اقلیم می‌کردیم که امروز این عدم برنامه سبب ازبین‌رفتن بسیاری از توان‌زیستی شده است.
وی با تأکید بر اینکه این نوع مدیریت که خنثی‌ترین نوع واکنش به شرایط اقلیمی است، در استان لرستان به شکلی واپس‌گرایانه و به‌دوراز دانش انجام شده و در آن کمترین دغدغه محیط‌زیست انسانی هم دیده نمی‌شود، عنوان کرد: سرگردانی مدیریت پسماند در لرستان عاملی مهم در ایجاد آلودگی، ازبین‌رفتن منابع طبیعی و رشد کانون‌های فساد از طریق درآمدزایی با زباله‌های مردم است.
وی گفت: دراین‌رابطه باید به رشد مصرف‌گرایی مردم هم اشاره که عامل اصلی آن فقری است که سبب افزایش خرید محصولات بی‌کیفیت و بالارفتن سرعت تبدیل به زباله شده و در حال حاضر عده‌ای که نه دانشی دارند و نه از مسئولیت اطلاع دارند تنها به سوءاستفاده کلان از پسماندهای مردم روی بیاورند که عدم فعالیت کارخانه بازیافت در مرکز استان یکی از مهم‌ترین برنامه‌های آنها است!
زباله‌هایی که تنها زیر انبوهی از خاک تلنبار می‌شوند!
این کارشناس حوزه محیط‌زیست لرستان با بیان اینکه مدیریت کارآمد زباله در شهرهای استانی همچون لرستان مستلزم استفاده از فناوری‌های مدرن و طرح‌های کاهش زباله است، گفت: به‌عنوان‌مثال، باید برنامه تسهیلات پیشرفته به جهت مرتب‌سازی و بازیافت زباله اجرایی شود که امکان پردازش کارآمد مواد قابل‌بازیافت و کاهش زباله‌هایی را که به محل‌های دفن زباله ختم می‌شود را فراهم سازد.
تیزهوش، افزود: این در حالی است که چنین راهبردی در لرستان به‌شدت دور از انتظار بوده و زباله‌ها تنها به محلی غیر قابل استاندارد برده شده و در زیر انبوهی از خاک تلنبار می‌شوند!
وی عنوان کرد: بااین‌همه می‌توان در بسیاری از نقاط استان روش‌های جایگزین مدیریت زباله مانند کمپوست‌سازی و هضم بی‌هوازی را جایگزین کرد که به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای و ایجاد محصولات جانبی ارزشمند مانند کود و انرژی کمک کند؛ اما دریغ از کوچک‌ترین اقدام ممکن! از سوی دیگر هیچ راهی برای تحقیق و پژوهش نیز باز گذاشته نشده و هیچ محققی نمی‌تواند به مراکز جمع‌آوری زباله در خرم‌آباد نزدیک شود و این خود یک دشمنی با علم است، برای همین است که برنامه‌های آمایش سرزمین و بررسی توان اکولوژیک هیچ‌گاه به نتیجه نمی‌رسند.
مرکز دفن زباله به یک کوه تبدیل شده است!
این کارشناس حوزه محیط‌زیست، ادامه داد: مدیریت پسماند در شهر خرم‌آباد بدون آنکه نظارتی و دغدغه‌ای باشد تا از طریق بازیافت به چرخه زیست کمک کند به چالشی غیرقابل‌حل نزدیک شده و در یک دهه گذشته این امر ثابت شده که بی‌برنامگی در ارگان‌های شهرداری و محیط‌زیست سبب بروز چالش‌های زیست‌محیطی شده است.
تیزهوش با تأکید بر اینکه هیچ‌کدام از این ارگان‌ها مسئولیت نهایی زباله‌های مرکز استان را بر عهده نگرفته و تنها به صحبت‌های بسیار سطحی اکتفا می‌کنند که نشانی از شلختگی در عملکرد آنهاست! گفت: مدیریت پسماندهای شهری جدیت می‌خواهد و تخصص که هیچ‌کدام در استان موجود نیست وگرنه برنامه‌ریزی و مسیر نهایی برای مدیریت پسماند کاملاً مشخص و شفاف است، پاکبان‌های شهر تنها کسانی هستند که کارهایشان قابل‌تقدیر و ستایش است؛ زیرا آنها در گرما و سرما خیابان‌های شهر را سالم نگه می‌دارند؛ زیرا به کاری که می‌کنند تسلط لازم را دارند.
وی بیان داشت: یکی دیگر از آسیب‌های مدیریت پسماند در خرم‌آباد منتظر ماندن برای سرمایه‌گذار و آمدن نیروی انسانی بیرون از استان است و همین سببِ راکد ماندن شرایط شده است، این در حالی است که در بسیاری از شهرهای جهان با استفاده از نیروهای بومی و دانش متخصصان از فناوری‌های هوشمند استفاده می‌کنند تا کمترین آسیب به محیط‌زیست وارد شود، امروز در مرکز لرستان مرکز دفن زباله به یک کوه تبدیل شده و شغلی کاذب به اسم زباله‌گردی از میان یکی از کهن‌ترین دره‌های جهان به همگان معرفی شده که سبب تخریب طبیعت و سرمایه‌های اجتماعی است.
مدیریت کارآمد پسماند در شهرها فرایندی چندوجهی است
این کارشناس محیط‌زیست لرستان، بیان داشت: بااین‌همه هنوز هم می‌توان بخشی از چالش موجود را با رویکردی خردمندانه حل کرد، اگر خیلی از کشورهای درحال‌توسعه توانسته‌اند، پس ما هم می‌توانیم به شرطی که برای بهبود شرایط عزمی جدی داشته باشیم، به‌عنوان‌مثال، می‌توان از نرم‌افزارهای جدید استفاده کرد و شرایط را برای کنترل پسماند فراهم کرد به‌عنوان‌مثال با استفاده از الگوریتم‌هایی برای محاسبه کارآمدترین مسیرها، شرکت‌های مدیریت پسماند می‌توانند مسافت طی شده و تعداد بارگیری‌های موردنیاز را کاهش دهند و در نتیجه صرفه‌جویی قابل‌توجهی در هزینه‌ها و کاهش اثرات زیست‌محیطی داشته باشند، این نرم‌افزار همچنین می‌تواند برای شناسایی مناطقی که نیاز به منابع یا توجه بیشتری دارند استفاده شود و به شرکت‌های مدیریت پسماند اجازه می‌دهد تا تلاش‌های خود را اولویت‌بندی کنند و اطمینان حاصل کنند که همه مناطق سطح مناسبی از خدمات را دریافت می‌کنند.
تیزهوش، گفت: استفاده از فناوری اینترنت اشیا و نرم‌افزار برنامه‌ریزی مسیر می‌تواند کارایی مدیریت پسماند را در خرم‌آباد تا حد زیادی افزایش دهند، با کاهش بارگیری‌های غیرضروری و بهینه‌سازی مسیرها، شرکت‌های مدیریت زباله می‌توانند در زمان صرفه‌جویی کنند، هزینه‌ها را کاهش دهند و کیفیت کلی خدمات ارائه شده به ساکنان و مشاغل را بهبود بخشند، با ادامه پیشرفت فناوری، این احتمال وجود دارد که با افزودن هوش مصنوعی، این ابزارها حتی پیچیده‌تر شوند.
وی با بیان اینکه به‌طورکلی، مدیریت کارآمد پسماند در شهرها فرایندی چندوجهی است که نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، فناوری‌های مدرن و کار سخت متخصصان متعهد است، گفت: با اولویت‌بندی کاهش زباله و بازیافت، اجرای برنامه‌های مدیریت پسماند و خدمات جمع‌آوری انبوه، و بررسی روش‌های جایگزین مدیریت زباله، شهرها می‌توانند به سمت آینده‌ای پاک‌تر و پایدارتر تلاش کنند.
چه باید کرد؟
این کارشناس محیط‌زیست لرستان، ادامه داد: مهم‌ترین مشکل مدیریت پسماند در خرم‌آباد دفع زودهنگام زباله آن هم در بدترین نقطه از منظر اقلیمی است که سبب آلودگی گسترده در آن منطقه شده است، شهرهای استان لرستان می‌توانند از مدیریت جامع پسماند برای خود درآمدزایی کرده و کمترین ضربه را به‌سلامتی انسان‌ها و محیط‌زیست وارد کند.
تیزهوش، افزود: هوشمند شدن راهبردهای شهرداری و نظارت و یاری دستگاهی همچون محیط‌زیست می‌تواند بسیار راهگشا باشد، البته اگر عزمی در کار باشد، هوشمند شدن مدیریت پسماند با یاری‌جستن از مردم می‌تواند به یک اقدام اساسی تبدیل شود.
وی گفت: در تعریف، مدیریت پسماند برای شهرهای هوشمند، همه چیز در مورد ادغام آخرین فناوری در راه‌حل‌های مدیریت پسماند تخصصی برای شهرهای هوشمند است، نکته کلیدی در مدیریت پسماند برای شهرهای هوشمند این است که شهرداری‌هایی که مسئولیت مدیریت پسماند شهرها را بر عهده دارند، نیازهای مختلفی دارند و جدیدترین فناوری‌ها راهکارهای مدیریت پسماند کارآمد و مناسبی را برای مدیریت پایدار پسماند شهری ارائه می‌دهند.
این کارشناس حوزه محیط‌زیست لرستان در ادامه سخنان خود با تأکید بر اینکه علاوه بر این، هر روز با مزایای فناوری اینترنت اشیا، حسگرهای هوشمند به راننده کامیون زباله شما اطلاع می‌دهند که کدام ظروف زباله باید تخلیه شوند و بهینه‌ترین مسیر کدام است، تصریح کرد: به لطف مزایای مدیریت ناوگان، در زمان و هزینه فرایندهای مدیریت زباله خود صرفه‌جویی خواهید کرد.
تیزهوش، تأکید کرد: راه‌حل دیگر برای شهرهای هوشمند مدیریت شهروندی است، شما می‌توانید به‌راحتی با شهروندان خود در فرایندهای مدیریت پسماند همکاری کنید، با برنامه‌های مدیریت زباله در دستگاه‌های تلفن همراه مانند برنامه شهروندی می‌توانید با شهروندان خود برای شهری پاک‌تر و آینده‌ای سبزتر ارتباط برقرار کرده و همکاری کنید.
وی عنوان کرد: شهر هوشمند شما از کیفیت خدمات سطح بالا استفاده می‌کند که توسط مدیریت شهروندی توانمند شده است، در نهایت، مقامات شهرهای هوشمند که مسئولیت مدیریت پسماند را بر عهده دارند، باید تمام فرایندهای مدیریت زباله را به طور عملی پیگیری کنند، بنابراین، داشتن یک پلتفرم همه‌کاره که بتواند تک‌تک فرایندهای مدیریت زباله خود را با هر جزئیات ردیابی کند، برای آنها بسیار سودمند خواهد بود. لازم به ذکر است که در مدیریت پسماند برای شهر هوشمند، زباله صفر است که برای شهری همچون خرم‌آباد این آرزویی دور است!
