شناسایی باکتری جدید برای بازیافت پلاستیک در لایپزیگ آلمان

سه شنبه 21 آذر 1402 ساعت 11:08
شناسایی باکتری جدید برای بازیافت پلاستیک در لایپزیگ آلمان

پلاستیک‌ها در طول چرخه زندگی خود از استخراج و تولید مواد خام گرفته تا تبدیل شدن به زباله، منبع آلودگی محسوب می‌شوند. آنها به تنوع زیستی، کیفیت آب و خاک آسیب رسانده و می‌توانند از طریق قرار دادن در معرض مواد سمی، انسان را نیز از لحاظ سلامتی با خطرات جسمی روبرو سازند.

به گزارش پسماند ایران به نقل از نصر، سالانه تولید پلاستیک در سطح جهان به ۴۶۰ میلیون تن می‌رسد. حدود چهارپنجم محصولات ساخته شده از پلاستیک در کمتر از یک سال تبدیل به زباله می‌شوند در حالی که نیمی از آنها فقط یک بار استفاده شده و سهم زباله‌های پلاستیکی بازیافتی کمتر از ۱۰ درصد است. تخمین زده شده که در هر دقیقه، ۱۵ تن پلاستیک در اقیانوس ها رها می‌شود و پسماندهای پلاستیکی ۸۵ درصد از مواد آلاینده در دریا را تشکیل می‌دهند که پیامدهای ناگواری هم برای محیط‌های دریایی و هم برای سلامت ما دارد. از این‌رو، آلودگی پلاستیک یک بلای واقعی، یک تهدید فزاینده برای تنوع زیستی و سلامت انسان تلقی می‌شود.

کشف باکتری پلاستیک خوار در یک مرکز بازیافت زباله
در ارتباط با مبارزه با آلاینده‌های پلاستیکی، دانشمندان به کشف هیجان‌انگیزی برای آینده بازیافت این مواد دست یافته‌اند : باکتری که از پلاستیک تغذیه می‌کند. این میکروارگانیسم نه تنها مواد پلاستیکی را تجزیه کرده بلکه از آن تغذیه می‌کند. این باکتری که در یک مرکز بازیافت حاوی مقادیر زیادی زباله پلاستیکی کشف شد، اولین باکتری شناخته شده برای حمله به پلی‌اورتان است. سالانه میلیون‌ها تن از این پلاستیک برای ساخت مقادیر قابل توجهی از اشیاء متنوع و گوناگون تولید می‌شود، اما این مواد اغلب به محل‌های دفن زباله انتقال داده می‌شوند، زیرا بازیافت آن بسیار دشوار است. این یافته، کشف بزرگی است زیرا در حال حاضر هیچ فرآیند صنعتی ساده‌ای شناخته نشده است که امکان بازیافت پلاستیک را به پلی اورتان فراهم کند. با این حال، سالانه میلیون‌ها تن از این ماده برای ساخت کفش‌های ورزشی، اسفنج، پوشک، رنگ و حتی عایق تولید می‌شود.
هنگامی که پلی‌اورتان تجزیه می‌شود، می‌تواند ترکیبات شیمیایی سمی و سرطان‌زا را آزاد کند که قادر به از بین بردن باکتری های بسیاری می‌شود، اما باکتری هایی که دانشمندان کشف کردند می‌توانند در این فرآیند زنده بمانند.
در حالی که محققان با موفقیت این میکروارگانیسم و برخی از ویژگی‌های کلیدی آن را شناسایی کرده‌اند، کار زیادی باقی مانده است تا بتوان از این باکتری برای تصفیه مقادیر زیادی از زباله پلاستیکی استفاده کرد. هرمان هیپیپر، از مرکز تحقیقات زیست‌محیطی در لایپزیگ آلمان و بخشی از تیم پشتیبان این کشف، بیان می‌کند : "این نتایج نشان‌دهنده گام مهمی در جهت استفاده مجدد از محصولات پلی‌اورتان است که بازیافت آن‌ها دشوار بوده است".
او چنین اظهار می‌کند که احتمال دارد ده سال طول بکشد تا باکتری‌ها در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گیرند و در این مدت کاهش استفاده از این پلاستیک که بازیافت آن دشوار است و اغلب به محیط زیست ختم می‌شود ضروری است. با این وجود، بیش از ۸ میلیارد تن پلاستیک از دهه ۱۹۵۰ تولید شده است. به گفته دانشمندان، این حجم پلاستیک تهدیدی برای آلودگی دائمی محیط طبیعی محسوب می‌شود.
این تحقیق که در مجله  مرزهای میکروبیولوژی منتشر شد، یک سویه جدید از باکتری‌های شبه سودوموناس را شناسایی کرد که از خانواده‌ی باکتری‌هایی است که به دلیل توانایی خود در مقاومت در شرایط شدید مانند دمای بالا و محیط‌های اسیدی معروف هستند. محققان این باکتری را با ترکیبات شیمیایی ضروری از پلی‌اورتان در آزمایشگاه غنی سازی نموده و کشف کردند که باکتری ها می‌توانند از این اجزا به عنوان منبع کربن، نیتروژن و انرژی استفاده کنند.
پیشتر از قارچ‌ها جهت تجزیه پلی‌اورتان استفاده می‌کردند، اما باکتری‌ها برای استفاده صنعتی به سهولت قابل کشت هستند. گام بعدی شناسایی ژن‌های مرتبط با آنزیم‌های تولیدشده توسط باکتری‌ها جهت تجزیه پلی‌اورتان بوده است. تخریب برخی از پلی‌اورتان‌ها می‌تواند مواد افزودنی سمی را آزاد کند که بایستی با دقت بیشتری عمل شود. این گروه تحقیقاتی سویه‌ای را کشف کردند که می‌تواند برخی از این ترکیبات شیمیایی را کنترل کند.
اگرچه هنوز کار زیادی برای نیل به این مقصود وجود دارد، اما این تحقیق برای نشان دادن ارزش جستجو در طبیعت برای بیوکاتالیست‌های ضروری، هیجان‌انگیز و الزامی است. درک و استفاده از این فرآیندهای طبیعی راه را برای روش‌های جدید و نوآورانه بازیافت هموار خواهد کرد.