افزایش راندمان بازیافت روغن موتور به کمک جاذب نانو متخلخل

پژوهشگران دانشگاه صنعتی ارومیه و قطب علمی رنگ در تحقیقات خود موفق به تولید جاذب نانو متخلخل با ساختار ارتقا یافته‌ای شده‌اند که می‌تواند به افزایش راندمان بازیافت روغن موتور کمک کند.
به گزارش پسماند ایران،این جاذب نانو متخلخل از مواد طبیعی موجود در معادن کشور تهیه شده است. در صورت دستیابی به تولید انبوه، استفاده از این جاذب کمک بزرگی به کاهش آلودگی‌های زیست محیطی خواهد کرد.
صنعتی شدن جوامع، رشد گسترده‌ی وسایل نقلیه و استفاده‌ی وسیع از مواد نفتی را موجب شده است. این امر تولید ضایعاتی مانند روغن‌های مستعمل را به دنبال دارد. بهترین روش ممکن برای مقابله با این معضل جهانی و جلوگیری از آسیب‌های محیط زیستی آن، بازیافت و استفاده‌ی مجدد از این مواد مستعمل است.
دکتر شیوا سالم، در خصوص اهمیت انجام این تحقیق که با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری صورت گرفته است، عنوان کرد: صرف نظر از تعدد صنایعی که از روغن‌های پایه نفتی استفاده می‌کنند، اگر تعداد خودروهایی که در کشور در حال تردد هستند و حجم انبوهی از روغن موتور را مصرف می‌کنند در نظر گرفته شود، اهمیت موضوع درک خواهد شد. روغن مستعمل دارای انواع آلاینده‌های سمی است که ورود آن‌ها به آب‌های سطحی، زیر سطحی و خاک باعث ایجاد بیماری‌های گاهی لاعلاج مانند انواع سرطان‌ها خواهد شد.
وی در ادامه توضیح داد: در بین فرآیندهای گوناگونی که برای بازیافت روغن‌های مستعمل ارائه شده، روش جذب سطحی بیشترین کارایی را داشته و با امکانات داخل کشور تطابق خوبی دارد. هدف این تحقیق آن بود تا نسبت به تهیه جاذب نانو متخلخل با ظرفیت جذب بالا اقدام شود تا ضمن افزایش نرخ بازیافت، از تولید ضایعات سمی جلوگیری به عمل آید. این تحقیقات با نمونه گیری از مواد واحدهای صنعتی انجام گرفته است.
سالم افزود: برای این منظور جاذبی با تخلخل‌های نانومتری از بنتونیت طبیعی تهیه شده و عملکرد آن در بازیافت و استفاده‌ی مجدد از روغن‌های مستعمل مورد بررسی قرار گرفته است.
به گفته‌ این محقق، با توجه به نتایج مطلوب حاصل شده، در صورت استفاده از این ماده‌ نانو متخلخل میزان مصرف جاذب کاهش یافته و راندمان فرآیند بازیافت افزایش می‌یابد.
از طرفی کیفیت محصول نهایی به مراتب نسبت به محصولاتی که با روش‌های متداول تولید می‌شوند، ارتقا می‌یابد. وی تاکید کرد: تولید روغن‌های صنعتی از منابع نفتی بسیار پرهزینه است. لذا بازیافت و استفاده‌ی مجدد از آن‌ها علاوه بر کاهش ضایعات سمی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست، هزینه‌ی تولید روغن پایه را به شدت کاهش می‌دهد. سالم در ادامه عنوان کرد: با تکمیل مطالعات و دستیابی به تولید انبوه این جاذب اصلاح شده، صنایع نفتی و پالایشگاهی، واحدهای تصفیه کننده‌ روغن‌های صنعتی، کارخانجات تولید کننده‌ عصاره‌های غذایی و واحدهای تصفیه‌ پساب‌های صنعتی حاوی عوامل رنگ‌زا و فلزات سنگین می‌توانند از آن استفاده کنند.
وی توضیح داد: در این کار بنتونیت مناسب از یکی از معادن کشور انتخاب و ظرفیت جاذب طبیعی در بازیافت روغن مستعمل به کمک راکتور شیمیایی طراحی و ساخته شده به دقت مطالعه شد. سپس نسبت به اصلاح جاذب به کمک اسید اقدام و شرایط بهینه تعیین شد.
به گفته این محقق برای این منظور اثر پارامترهای مهمی نظیر نوع اسید، غلظت و زمان اقامت بر ساختار این جاذب و ابعاد خلل آن بررسی شد. در نهایت جاذب اصلاح شده برای بازیافت و تولید روغن پایه استفاده شد و کیفیت محصول به دست آمده با نمونه‌ی صنعتی مقایسه و قابلیت جاذب تولیدی مورد ارزیابی قرار گرفت.
این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر شیوا سالم، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی ارومیه، دکتر امین سالم، عضو قطب علمی رنگ وابسته به مؤسسه‌ی پژوهشی علوم و فناوری رنگ و پوشش، و مهندس آیلین آقابابایی است. نتایج این کار در مجلات Chemical Engineering Journal (جلد 260، سال 2015، صفحات 368 تا 376) و Journal of Industrial Engineering Chemistry (جلد 23، سال 2015، صفحات 154 تا 162) به چاپ رسیده است.
علاقه‌مندان برای استفاده از حمایت تشویقی ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌توانند به صفحه حمایت تشویقی مقالات ISI مراجعه کنند.

منبع:باشگاه خبرنگاران